ณ วันศุกร์ที่ 3 มิถุนายน 2559 เวลา 14.00 น. … สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินโดยรถยนต์พระที่นั่งจากพระตำหนักจิตรลดารโหฐานไปยังกรมการข้าว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร เพื่อทรงเปิดงานวันข้าวและชาวนาแห่งชาติ ประจำปี 2559 โดยมี พลเอกฉัตรชัย สาริกัลยะ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ นายธีรภัทร ประยูรสิทธิ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ดร.จงรัก วัชรินทร์รัตน์ รักษาการแทนอธิการบดี มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ นายอนันต์ สุวรรณรัตน์ อธิบดีกรมการข้าว พร้อมด้วยคณะผู้บริหารระดับสูง และข้าราชการ เฝ้ารับเสด็จฯ
ในการนี้ทรงรับการถวายสูจิบัตรและของที่ระลึก อธิบดีกรมการข้าวเข้าเฝ้าฯ ทูลเกล้าฯ ถวายเงินเพื่อทรงใช้สอยตามพระราชอัธยาศัย ผู้แทนบริษัทไทเกอร์ คาวาชิมะ (ประเทศไทย) จำกัด เข้าเฝ้าฯ ทูลเกล้าฯ ถวายเครื่องคัดแยกเมล็ดพันธุ์ข้าว และเครื่องคัดแยกปลายข้าว (ถวายเป็นเอกสาร) จากนั้นพระราชทานรางวัลแก่ผู้ชนะเลิศการประกวดโครงการส่งเสริมและถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตข้าวให้แก่ชาวนา โดยใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร จำนวน 1 ราย และพระราชทานของที่ระลึกให้กับผู้สนับสนุนการจัดงานฯ จำนวน 30 ราย
จากนั้นเสด็จฯ ไปยังแท่นทรงโรยข้าวเปลือกเปิดงานวันข้าวและชาวนาแห่งชาติประจำปี 2559 ทรงทอดพระเนตรนิทรรศการเทิดพระเกียรติ 3 พระองค์ ได้แก่ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทอดพระเนตรนิทรรศการของ 28 หน่วยงาน โดยในส่วนนิทรรศการงานวิจัยด้านข้าวนำเสนอหัวข้อสำคัญ ได้แก่ เทคโนโลยีการผลิตข้าว การลดต้นทุนการผลิตข้าว การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว การแปรรูปและการตลาดข้าว และนิทรรศการเครื่องจักรกลทางการเกษตร นิทรรศการของกรมการข้าว 6 บูธ อาทิ นิทรรศการเทิดพระเกียรติ (โครงการพระราชดำริด้านข้าว) นิทรรศการงานวิจัยด้านข้าว (Rice Map) พันธุ์ข้าวอายุสั้น กข41 กข43 และกข61 เทคโนโลยีการใช้น้ำน้อยในสภาวะแล้ง การส่งเสริมการเกษตร แบบแปลงใหญ่ด้านข้าว(นาแปลงใหญ่)และเชิดชูเกียรติชาวนา และการสร้างมูลค่าเพิ่ม
ต่อจากนั้นเสด็จประทับรถไฟฟ้าทอดพระเนตรนิทรรศการ โดยเสด็จฯผ่านนิทรรศการของสมาคมชาวนาเศรษฐกิจพอเพียง แปลงเกษตรสาธิตเศรษฐกิจพอเพียง ทอดพระเนตรการทำนาโดยยุวชนชาวนา นิทรรศการแสดงเครื่องจักรกลทางการเกษตร จากนั้นทรงฉายพระฉายาลักษณ์ร่วมกับผู้บริหารและข้าราชการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จำนวน 4 ชุด และเสด็จไปยังห้องรับรอง เสวยพระสุธารส ซึ่งกรมการข้าวจัดถวาย และเสด็จไปประทับรถยนต์พระที่นั่งเสด็จพระราชดำเนินกลับ
อนึ่ง การจัดงานวันข้าวและชาวนาแห่งชาตินี้ สืบเนื่องจากวันที่ 5 มิถุนายน 2489 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล รัชกาลที่ 8 ได้เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช (พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบัน) ทอดพระเนตรกิจการมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้ทรงหว่านข้าวด้วยพระองค์เองในแปลงนาหลังตึกขาว เกษตรกลางบางเขน นับเป็นวันแห่งประวัติศาสตร์ของชาติไทยสำคัญอีกวันหนึ่งที่เป็นวันสิริมงคลต่อวงการข้าวและชาวนาไทย และเมื่อวันที่ 23 มิถุนายน 2552 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์เสนอให้วันที่ 5 มิถุนายนของทุกปีเป็นวันข้าวและชาวนาแห่งชาติ ดังนั้น กรมการข้าวในฐานะหน่วยงานหลักที่ดูแลงานด้านการผลิตข้าวและเกษตรกรชาวนาโดยตรง จึงได้กำหนดให้มีการจัดงานวันข้าวและชาวนาแห่งชาติขึ้น เพื่อให้ประชาชนทุกคนได้ร่วมกันรำลึกถึงความสำคัญของข้าวในฐานะที่เป็นพืชอาหารหลักของคนไทยมาอย่างยาวนาน พร้อมทั้งเปิดโอกาสในการเชิดชูเกียรติและสร้างขวัญกำลังใจให้แก่พี่น้องชาวนาของเราที่ได้ทุ่มเทกำลังกาย กำลังใจ กำลังสติปัญญา ที่จะปลูกข้าวเพื่อให้เราทุกคนได้มีอาหารบริโภคอย่างอุดมสมบูรณ์ตลอดไป รวมทั้งมุ่งหวังที่จะสร้างความภาคภูมิใจในอาชีพทำนาให้กับเยาวชนชาวนารุ่นใหม่ ซึ่งจะเป็นผู้สืบทอดการปลูกข้าวในอนาคต โดยจัดงานครั้งแรกเมื่อปี 2553 และจัดต่อเนื่องกันมาเป็นประจำทุกปี