“ปลูกอะไรดี” เป็นคำถามยอดฮิต ของคนยุคนี้…ในความหมายนี้ก็คือว่าควรปลูกอะไรที่มันขายได้หรือมีตลาดนั่นเอง…ขอนำท่านไปพบกับ “เกษตรกรหัวใจฟอร์ด (เกิดมาแกร่ง)” คือ คุณนิรันดร์ชัย เกษบึงกาฬ หรือ “คุณน้อย” คนรุ่นใหม่ที่บ่ายหน้ามาทำเกษตร หากว่าหัวใจไม่แกร่งจริงๆก็คงจะทำไม่ได้…โชคดีที่ว่าเขาเรียนจบทางด้านเกษตร (จบการศึกษาจากสถาบันเทคโนโลยีราชมงคล วิทยาเขตบางพระ สาขาพืชสวน) ก็เลยแบกรับอาชีพนี้ได้เป็นอย่างดี
คุณน้อยทำการเกษตรนับตั้งแต่เรียนจบใหม่ๆ ปักหลักใช้ความรู้ในวิชาชีพกับสวนกล้วยไม้ที่ Bonanza Khaoyai มานานปี จนทำให้มีประสบการณ์มากคนหนึ่ง และได้รับเชิญไปเป็นกรรมตัดสินประกวดกล้วยไม้อยู่หลายครั้ง
วันนี้คุณน้อยมาลุยงานเกษตรของตนเอง ในนาม EVER GREEN KHAOYAI (เอฟเวอร์กรีนเขาใหญ่) อันเป็น “แบรนด์” ที่เขาสร้างขึ้นมา…
บนพื้นที่ 10 ไร่ ได้ปลูกพืชหลายชนิด และทำสวนในความฝันของตนเอง…ด้านหน้าสวนร่มรื่นไปด้วยต้นปาล์มฟอกซ์เทล หมากเหลือง และปาล์มนานาชนิด ใกล้กันมีโรงเรือนเรือนเพาะชำ ที่ดัดแปลงมาจากโรงเรือนเก่าของแปลงผักไฮโดรโปรนิค มีโต๊ะผักเก่ากว่า 20 โต๊ะ แต่เต็มไปด้วยต้นพันธุ์มะนาว ทั้งมะนาวแป้น มะนาวยักษ์ และมะนาวนิ้วมือ ต้นพันธุ์หม่อนนานาพันธุ์ บางโต๊ะทำแปลงเพาะพันธุ์พืชหลากหลายชนิด ข้างโรงเรือนด้านหน้า ทำเป็นจุดพักพันธุ์ไม้ในกระถาง และตะกร้า เป็นพันธุ์ไม้ที่พร้อมจำหน่าย
จุดเด่นของสวนยังมีต้นไม้ยักษ์ บาวแบบ (Baobab) สูงสง่าเรียงรายเป็นแลนด์มาร์ก กว่า 10 ต้น ใกล้กันเป็นแปลงปลูกทดลองมะเดื่อฝรั่ง (Figs) หลายสายพันธุ์ อาทิ สายพันธุ์ญี่ปุ่น BTM6 บราวตุรกี พานาซี โฮไร ออสเตรเลียและสายพันธุ์จากยุโรป-อเมริกา หลายสิบสายพันธุ์
สำหรับพืชที่เป็นยอดนิยมของสวนและทำรายได้หลักเวลานี้คือ หม่อนหรือมัลเบอร์รี่พันธุ์ยูนนาน ที่กำลังออกผลจนแดงเต็มต้น คุณน้อยบอกว่าเก็บผลสดขาย กก.ละ 300 บาท แพคขายในพื้นที่ทางขึ้นเขาใหญ่ให้นักท่องเที่ยวมีเท่าไหร่ก็ไม่พอขาย อีกอย่างขายกิ่งตอนทางออนไลน์ มีออร์เดอร์จากทั่วประเทศ เดือนละนับ 1,000 กิ่ง ขายส่งกิ่งละ 80 บาท ซึ่งหม่อนพันธุ์ยูนนานเป็นหม่อนที่นำเข้ามาจากประเทศจีน และเป็นเจ้าของสายพันธุ์แต่เพียงผู้เดียวในประเทศไทย
ที่นิยมอันดับสองก็คือ มะนาวแป้นหอมเขาใหญ่ มะนาวที่ติดผลทะวาย ออกผลต่อเนื่องโดยไม่ต้องบังคับ ผลมีขนาดใหญ่ น้ำเยอะที่สำคัญมีกลิ่นหอม แถมยังต้านทานโรคแคงเกอร์ได้เป็นอย่างดี กำลังออกผลดกเต็มต้น จนมีแม่ค้ามะนาวเข้ามาเก็บผลไปขาย อาทิตย์ละ 2 ครั้ง ทางสวนขายส่งตลอดปี ผลละ 4 บาท ได้รับความนิยมของตลาดเป็นอย่างมาก จนมียอดสั่งซื้อกิ่งพันธุ์กันอย่างต่อเนื่อง ราคากิ่งละ 150 บาท มียอดสั่งจองเดือนละนับ 1,000 กิ่ง และมะนาวในกระถางที่ติดผลแล้ว ราคาเริ่มต้นกระถางละ 1,000 – 2,500 บาท นอกจากนี้ยังมีมะนาวนิ้วมือขนาดทรงพุ่มสวยงาม ราคาเริ่มต้นที่ 2,500 – 5,000 บาท/ต้น
ทั้งหมดนี้ คุณน้อยบอกว่าทำให้ตนเองดำรงชีพอยู่ได้ จากการเกษตร 100% สามารถมีรายได้ส่งให้ลูกเรียนหนังสือระดับมหาวิทยาลัยได้ และยังมองเห็นช่องทางที่จะพัฒนาต่อยอดได้อีกมาก ซึ่งก็ได้เริ่มต้นขึ้นแล้ว โดยเฉพาะการแปรรูปผลผลิต เช่น น้ำมัลเบอร์รี่สด น้ำหมักมัลเบอร์รี่ น้ำมะนาวพร้อมดื่ม และไข่เค็มสูตรน้ำมัลเบอร์รี่ และสูตรชาเขียวใบหม่อน…
และต่อไปนี้คือคำถาม คำตอบ ที่ว่าควรปลูกพืชอะไร ทำอย่างไรจึงจะมีรายได้ทั้งปี
-
มองอาชีพเกษตรอย่างไร…หัวใจอยู่ตรงไหน
การทำการเกษตรเป็นอาชีพที่ไม่อดตาย เน้นการเกษตรที่ทำง่าย(ใครก็ทำได้) ใช้หลักทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ใช้ปัจจัยการผลิตทุกประเภทใหัคุ้มค่า ลดต้นทุน
ส่วนหัวใจที่ทำให้อยู่รอดได้เราจะต้องเพิ่มปริมาณและคุณภาพของผลผลิตต่อพื้นที่ปลูกให้สูงที่สุดในภาวะที่มีทุนจำกัด
-
หลักการปลูกพืชที่ทำให้อยู่ได้(มีรายได้ทั้งปี)
ควรเป็นพืชที่ให้ผลผลิตทั้งปีหรือปีละหลายครั้ง เพื่อกระจายความเสี่ยงเรื่องราคาในสภาวะตลาดไม่แน่นอน และเป็นพืชที่อยู่ได้หลายปี ไม่ใช่ปลูกพืชตามกระแส เรียนรู้และทำในสิ่งที่ปลูกให้มีประสบการณ์ภายใต้หลัก stay and Strong จึงเป็นคนกำหนดราคาเองได้
คือเราจะต้องบริหารจัดการพืชที่ปลูกให้สามารถหมุนเวียนสร้างรายได้อยู่ตลอดเวลา ไม่เน้นอย่างใดอย่างหนึ่ง แต่ก็จะต้องมีพืชหลักพืชรอง จะประกันความเสี่ยงได้
สิ่งสำคัญที่สุด เราจะต้องมองให้ออกว่าตลาดต้องการพืชชนิดไหนบ้าง เราจะแข่งกับเขาตรงไหน ของเรามีจุดขายอย่างไรบ้าง
การทำการตลาดของเราไม่ได้เน้นกลุ่มลูกค้าที่ต้องการปลูกเป็น mass เน้นให้ลูกค้าซื้อปลูกในครัวเรือน เพื่อเรียนรู้และศึกษาก่อนตัดสินใจ และให้ในครัวเรือนนั้นมีผลผลิตใช้ได้จริง เมื่อมีความรู้กับพืชนั้นแล้ว ก็ตอบคำถามและถ่ายทอดความรู้แบบไม่ปิดบังและรอบด้าน คือเราจะเปิดสวนต้อนรับลูกค้าทุกท่าน
-
เพราะเหตุใดจึงเลือกปลูกหม่อนยูนนานและมะนาวหอมเขาใหญ่
เหตุที่เลือกปลูกหม่อนยูนนานและมะนาวหอมเขาใหญ่ เนื่องจากทำสวนกล้วยไม้มานานเจอสารเคมีทุกประเภท มีอาการแพ้ จึงหาพืชที่ปลูกเพื่อสุขภาพ ก็หาข้อมูลสรรพคุณของพืชทั้งสองชนิดนี้ หม่อนผ่านการพิจารณาชนิดแรกแต่ต้องหาพันธุ์ที่มีศักยภาพสูงโดยชนิดของสายพันธุ์นั้น จะต้องมีการแปรรูปได้หลายอย่าง ก็มาสรุปที่ยูนนาน
ส่วนมะนาว เห็นเป็นพืชที่คนไทยต้องใช้ในการปรุงอาหารหลากหลายชนิด แต่คนไทยไม่ใช่บริโภคแค่รสชาติยังติดเรื่องกลิ่นหอม aromatherapy มะนาวแต่ละสายพันธุ์มีลักษณะเฉพาะตัว บางตัวน้ำเยอะแต่กลิ่นไม่หอม บางตัวไม่มีเมล็ดแต่เปลือกหนาน้ำน้อย จึงตั้งโจทย์ให้ตัวเองหาศักยภาพของสายพันธุ์ เช่น เปลือกบาง น้ำเยอะ ต้านทานโรค กลิ่นหอม ออกผลผลิตทั้งปี มาสรุปที่หอมเขาใหญ่ มองว่าคนทำสวนมะนาวพูดถึงแต่รายได้ตอนฤดูแล้ง แต่ไม่ได้พูดถึงค่าใช้จ่ายในการดูแลก่อนถึงการเก็บเกี่ยว มะนาวหอมเขาใหญ่ตอบโจทย์ผมได้เกือบทุกอย่าง อย่างน้อยผมได้สุขภาพ ไม่เสียค่าใช้จ่ายในการฉีดยาและมีมะนาวกินทั้งปี
-
มองการใช้สื่อ social media อย่างไร (คุณน้อยใช้การโฆษณาผ่านสื่อนี้เป็นหลัก)
ในเรื่อง social media มีความสำคัญมากในการนำเสนอข้อมูล การที่จะให้คนทั่วไปได้รับรู้ ผมสร้างรายได้ก็มาจากตรงนี้ ทั้ง Facebook, YouTube, line, website และ blog. มันไม่ใช่การสื่อสารทางเดียว เราได้เรียนรู้แนวคิดของลูกค้าจากส่วนนี้มาก และนำมาปรับปรุงการนำเสนอ คือการนำเสนอต้องเป็นข้อมูลที่รอบด้าน บอกข้อดีข้อเสีย ให้ลูกค้าตัดสินใจเอง
ส่วนกลยุทธ์ในการนำเสนอ ผมใช้ตัวสินค้าขายตัวของมันเอง ไม่ได้บอกข้อดีอย่างเดียว ใช้ภาพที่ปรากฏจริง เมื่อลูกค้าเข้ามาที่สวนก็ต้องเห็นอย่างที่เรานำเสนอทุกเวลา มีกิจกรรมที่ลูกค้าเข้าชมสวนจากการประชาสัมพันธ์ทางสื่อนี้
สนใจที่จะพูดคุยแนวคิดการทำสวน หรือเยี่ยมชมสวน เอฟเวอร์กรีนเขาใหญ่ หรือเลือกซื้อพันธุ์ไม้ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ 10 ม.7 ต.หมูสี อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา 30130 โทร 08-179031924 (คุณน้อย) หรือติดตามได้ที่ http://seedplannet.blogspot.com/2015/09/blog-post.html
(ขอบคุณภาพ : คุณมนตรี ตรีชารี เกษตรโฟกัส)
