“ลองกอง” ถือเป็นผลไม้เศรษฐกิจที่สำคัญของเกษตรกรใน 3 จังหวัดชายแดนใต้ ได้แก่ ยะลา ปัตตานี และนราธิวาส ซึ่งเป็นที่รู้กันดีว่าลองกองที่อร่อยที่สุดในโลก หอม หวาน อร่อย เม็ดน้อย ต้องเป็นลองกองจากพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ซึ่งเป็นแหล่งเพาะปลูกขนาดใหญ่ของประเทศไทยเท่านั้น แต่เนื่องด้วยเกษตรกรผู้ปลูกลองกองส่วนใหญ่เป็นรายย่อย มีฐานะยากจน ประสบปัญหาขายผลผลิตไม่ได้ราคา รัฐบาลจึงมีความห่วงใยต่อปัญหาดังกล่าว จึงได้มอบหมายให้กระทรวงมหาดไทย ซึ่งรับผิดชอบการพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก ได้ประสานกับสถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระสืบสานตามแนวพระราชดำริ และมูลนิธิพัฒนาชีวิตชนบท (ก่อตั้งโดยผู้บริหารและพนักงาน เครือเจริญโภคภัณฑ์) เพื่อแสวงหาความร่วมมือในการพัฒนาระบบการผลิตและการตลาดลองกองในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้เพื่อให้เกษตรกรผู้ปลูกลองกองมีชีวิต ความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น โดยมุ่งเน้นการทำการเกษตรแบบประณีต พร้อมหาช่องทางการจำหน่ายผ่านโครงการลองกองผลไม้ดี ชายแดนใต้ ซึ่งปัจจุบันมีเกษตรกรเข้าร่วมโครงการประมาณ 6,000 ราย จากจำนวนเกษตรกรผู้ปลูกลองกองทั้งหมดในจังหวัดชายแดนใต้ 71,891 ราย
นายนิดิง นิแว เกษตรกรต้นแบบผู้เข้าร่วมโครงการลองกองผลไม้ดีชายแดนใต้ของ อ.ศรีสาคร จ.นราธิวาส กล่าวว่า ตนมีอาชีพทำสวนลองกองมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ ที่ผ่านในช่วงเดือนกันยายน และตุลาคม ผลผลิตลองกองใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ จะออกสู่ตลาดจำนวนมาก ทำให้เกิดปัญหาผลผลิตล้นตลาด ราคาตกต่ำ สร้างความเดือดร้อนแก่เกษตรกรผู้ปลูกลองกอง ประกอบกับปัญหาความไม่สงบในพื้นที่ทำให้เกษตรกรไม่สามารถเข้าไปเก็บผลผลิตได้อย่างเต็มที่และพ่อค้าคนกลางไม่กล้าเข้าไปรับซื้อ ทำให้ผลผลิตส่วนใหญ่เน่าเสียและถูกทิ้งไว้ในสวน
ด้วยเหตุนี้จึงตัดสินใจนำสวนลองกองขนาด 25 ไร่ของตนเองเข้าร่วมโครงการฯ โดยปรับมาทำสวนลองกองแบบ “เกษตรประณีต” ตามที่นักวิชาการด้านการเกษตรมาแนะนำ คือ การดูแล เอาใจใส่ต้นลองกองตั้งแต่ก่อนออกดอก บำรุงรักษาเมื่อออกดอกและให้ผล การเก็บผลผลิตและคัดแยกบรรจุภัณฑ์ และการขนส่งจนถึงผู้บริโภค ทั้งนี้เพราะต้องการให้ลองกองมีคุณภาพดีขึ้น จะได้ขายได้ราคา
“แม้ลองกองนราธิวาสจะขึ้นชื่อเรื่องความหวานอร่อย แต่ก็ขึ้นอยู่กับวิธีการทำเกษตรที่ต้องดูแลเอาใจใส่และควบคุมคุณภาพ ลองกองจึงจะออกผลสวย นักวิชาการได้แนะนำให้ทำการริดช่อออกในช่วงที่ลองกองกำลังออกดอกและติดผล ให้เหลือไว้แต่พอเหมาะ เพราะวิธีนี้จะทำให้ผลลองกองมีขนาดใหญ่ นอกจากนี้ยังสอนให้ทำการตัดแต่งและการไว้ช่อ โดยต้องดูปริมาณช่อกับต้นให้สมดุลกัน หากมองดูเห็นช่อผลมีจำนวนลองกองมากเกินไปก็ต้องริดออก และต้องคอยดูแลอย่าให้ช่อชิดติดกัน เพราะจะทำให้ได้ผลผลิตช่อขนาดเล็ก ผลเล็ก หากต้องการลองกองสวยๆ ช่อใหญ่ ผลใหญ่ อย่าเสียดายช่อเล็ก การทำลองกองให้ได้ดี อยู่ที่การปฏิบัติของเจ้าของสวนว่าจะมีความละเอียดอ่อนมากน้อยแค่ไหน หากปฏิบัติดีผลผลิตก็จะได้ดีมีคุณภาพตรงกับความต้องการ ทำให้ได้เกรดดี ขายได้ราคาดีแน่นอน”
ปัจจุบันสวนลองกองของ นายนิดิง ได้เปิดเป็นศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพลองกองเผยแพร่ความรู้ให้เกษตรกรในหมู่บ้านได้เรียนรู้กระบวนการปลูกลองกองให้ได้คุณภาพ
ขณะที่นายมาหะมะรุสดี สะอะ เกษตรกรสวนลองกอง อ.ศรีสาคร จ.นราธิวาส กล่าวเสริมว่า ที่ผ่านมาเกษตรกรส่วนใหญ่นิยมขายลองกองแบบเหมาสวน จึงขาดการดูแล ปล่อยให้ลองกองเติบโตเองตามธรรมชาติ ผลผลิต
จึงไม่ค่อยมีคุณภาพ แต่ในปีนี้ทางประชารัฐร่วมกับสถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระฯ และมูลนิธิพัฒนาชีวิตชนบท ได้เข้ามาแนะนำให้ทำการเกษตรแบบประณีต จึงทำให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพขายได้ราคาดี ทำให้ชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ซึ่งเกิดขึ้นจากการที่ตนเองได้มาเข้าร่วมโครงการลองกองผลไม้ดีชายแดนใต้ ซึ่งมีนักส่งเสริมการเกษตรเข้ามาถ่ายทอดความรู้ให้แก่เกษตรกรเจ้าของสวนในการดูแลรักษาผลผลิตลองกองอย่างใกล้ชิด ตามหลักวิชาการตั้งแต่ขั้นตอนการตัดแต่งกิ่ง การตัดแต่งช่อดอกและช่อผล การใส่ปุ๋ยเพื่อบำรุงต้นและผล ตลอดจนการให้น้ำอย่างเพียงพอ เพื่อพัฒนาคุณภาพผลผลิตเพื่อให้ผลผลิตลองกองที่ออกสู่ตลาดมีคุณภาพดีตรงตามความต้องการของผู้บริโภค
ด้านพลเอกอนุพงษ์ เผ่าจินดา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ในฐานะหัวหน้าคณะทำงานภาครัฐ คณะทำงานการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและประชารัฐ (E3) เปิดเผยว่า จุดเด่นของการขับเคลื่อนการพัฒนาระบบการผลิตและการตลาดผลไม้โดยเฉพาะลองกองตามนโยบายประชารัฐในครั้งนี้ คือ การดำเนินการอย่างครบวงจรด้วยความร่วมมือของทุกฝ่าย ตั้งแต่ต้นทาง คือ เกษตรกรผู้ปลูกลองกองที่สมัครใจเข้าร่วมพัฒนาระบบการผลิตแบบประณีต ด้วยการดูแลเอาใจใส่ต้นลองกองตั้งแต่ก่อนออกดอก บำรุงรักษาเมื่อออกดอกและให้ผล กลางทาง คือ ศูนย์คัดแยกฯ สหกรณ์ ตลาดกลางฯ และพ่อค้าคนกลาง ทำการรวบรวมผลผลิตเพื่อคัดแยกและรับรองคุณภาพผลผลิต จนถึงปลายทาง คือ ร้านค้าปลีก ค้าส่งชั้นนำกระจายผลผลิตไปยังผู้บริโภค การดำเนินงานดังกล่าวนี้จะเป็นตัวอย่างที่ดี ให้กับเกษตรกรในพื้นที่ที่ยังไม่ได้เข้าร่วมโครงการในปีนี้ได้หันมาร่วมโครงการทำการเกษตรแบบประณีตให้ผลผลิตมีคุณภาพดีเป็นที่ต้องการของตลาด และสามารถจำหน่ายได้ในราคาที่เป็นธรรม ช่วยยกระดับชีวิตความเป็นอยู่ของพี่น้องประชาชน
นอกจากนี้ยังได้ประสานกับสถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระสืบสานตามแนวพระราชดำริ และมูลนิธิพัฒนาชีวิตชนบท แสวงหาความร่วมมือในการพัฒนาระบบการผลิตและการตลาดผลไม้ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ โดยนำร่องโครงการ “ลองกอง ผลไม้ดีชายแดนใต้” จากจังหวัดนราธิวาส ปัตตานี และยะลา เพื่อยกระดับความเป็นอยู่ของประชาชน โดยมีเป้าหมายสำคัญคือความมั่นคง ความสงบสุข และการกินดี อยู่ดีของประชาชน ทั้งนี้โดยมีผู้ประกอบการธุรกิจค้าปลีกค้าส่งสมัยใหม่ รวมถึงองค์กรและหน่วยงานต่างๆ ขานรับนโยบายประชารัฐโครงการ “ลองกองผลไม้ดีชายแดนใต้” ในการเป็นช่องทางการจำหน่ายลองกองจาก 3 จังหวัดชายแดนใต้จำนวน 3,244 ตัน โดยเครือเจริญโภคภัณฑ์รับไปทั้งสิ้น 1,000 ตัน ซึ่งจะนำไปจำหน่ายผ่านห้างแมคโคร 750 ตัน และร้านเซเว่น
อีเลฟเว่น 250 ตัน เทสโก้โลตัส รับไปทั้งสิ้น 915 ตัน ท๊อปส์ในเครือเซ็นทรัลรับไป 450 ตัน บิ๊กซีซึ่งเป็นของกลุ่มไทยเบฟเวอเรจรับไป 215 ตัน กูร์เมต์ มาร์เก็ตในเครือเดอะมอลล์รับไป 50 ตัน ไทยเบฟเวอเรจรับไป 100 ตัน สภาเกษตรกรฯ รับไป 200 ตัน ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยรับไป100 ตัน มูลนิธิปิดทองหลังพระรับไป 75 ตัน ไปรษณีย์ไทยรับไป 40 ตัน สภาหอการค้าแห่งประเทศไทยรับไป 30 ตัน มหาวิทยาลัยบูรพารับไป 20 ตัน และนายมีชัย วีระไวทยะ รับไปอีก 3 ตัน
นายอภัยชนม์ วัชรสินธุ์ รองกรรมการผู้จัดการ ด้านประสานกิจการสัมพันธ์ เครือเจริญโภคภัณฑ์ ในฐานะกรรมการและรองเลขาธิการ มูลนิธิพัฒนาชีวิตชนบท(ก่อตั้งโดยผู้บริหารและพนักงานเครือเจริญโภคภัณฑ์) กล่าวว่า มูลนิธิพัฒนาชีวิตชนบทมีภารกิจสำคัญคือการพัฒนาคุณภาพชีวิตชนบท โดยมุ่งเน้นความดี ๓ ประการ คือเป็นคนดี พลเมืองดี และอาชีพดี ภายใต้ยุทธศาสตร์หลัก ๓ ด้าน ได้แก่ การพัฒนาคน ส่งเสริมอาชีพ การพัฒนาชุมชน และคุณภาพชีวิต การฟื้นฟู และร่วมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม ด้วยเหตุนี้จึงพร้อมเต็มที่ในการร่วมกับกระทรวงมหาดไทย คณะทำงานการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากและประชารัฐ และสถาบันส่งเสริมและพัฒนากิจกรรมปิดทองหลังพระ ดำเนินโครงการ “ลองกองผลไม้ดีชายแดนใต้” เพื่อพัฒนาระบบการผลิตและการตลาดลองกองในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้ นอกจากนี้ในส่วนของเครือเจริญโภคภัณฑ์ได้ให้การสนับสนุนอย่างเต็มที่ในการเป็นช่องทางจัดจำหน่ายลองกองจาก 3 จังหวัดชายแดนใต้เป็นจำนวนถึง 1,000,000 กิโลกรัม หรือ 1,000 ตัน ซึ่งคิดเป็น 30% ของปริมาณลองกองทั้งหมดในโครงการลองกองผลไม้ดีชายแดนใต้ โดยจะนำมาจำหน่ายผ่านห้างแมคโครจำนวน 750,000 กิโลกรัม และอีก 250,000 กิโลกรัมผ่านร้านเซเว่นอีเลฟเว่น ทั้งนี้เพื่อให้คนไทยทั้งประเทศได้บริโภคลองกองความอร่อยจาก 3 จังหวัดชายแดนใต้กันอย่างทั่วถึง โดยจะเริ่มจำหน่ายตั้งแต่เดือนตุลาคมเป็นต้นไป
การดำเนินงานที่เกิดจากความร่วมมือของพลังประชารัฐในโครงการลองกองผลไม้ดีชายแดนใต้จะเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับเกษตรกรในพื้นที่ที่ยังไม่ได้เข้าร่วมโครงการในปีนี้ได้หันมาร่วมโครงการทำการเกษตรแบบประณีตให้ผลผลิตมีคุณภาพดีเป็นที่ต้องการของตลาด และสามารถจำหน่ายได้ในราคาที่เป็นธรรม นับเป็นอีกหนึ่งโครงการนำร่องที่จะช่วยยกระดับชีวิตความเป็นอยู่ของพี่น้องชาวสวนลองกองในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ เพื่อนำไปสู่ความ มั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน
