นางจุลมณี ไพฑูรย์เจริญลาภ ผู้เชี่ยวชาญด้านการส่งเสริมการผลิตข้าว กรมการข้าว เปิดเผยว่า อธิบดีกรมการข้าว ได้มอบนโยบายให้เร่งดำเนินการวิเคราะห์จุดอ่อน จุดแข็งของนาแปลงใหญ่ที่กรมการข้าวได้เข้าไปส่งเสริมในปี 2559 ภายใต้โครงการภายใต้โครงการปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิตและคุณภาพผลผลิต เพื่อหารูปแบบการส่งเสริมแบบไหนถึงจะก่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดและสอดคล้องกับความต้องการของเกษตรกร ทั้งนี้ เนื่องจากผลการส่งเสริมการทำนาแปลงใหญ่ที่ผ่านมา จะมีพื้นที่ขนาดใหญ่ตั้งแต่ 500 ไร่ 1,000 ไร่ 3,000 ไร่ ไปจนถึง 5,000 ไร่ จำนวนสมาชิกนาแปลงใหญ่ก็ไม่เท่ากันแต่ละกลุ่ม รูปแบบการดำเนินการของกลุ่มก็มีความแตกต่างกันขึ้นอยู่กับความเข้าใจของทั้งสมาชิก ผู้นำกลุ่ม รวมถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
ดังนั้น สภาพปัญหา อุปสรรค หรือแม้แต่ความสำเร็จของนาแปลงใหญ่แต่ละกลุ่มจึงมีความแตกต่างกันในรายละเอียด จำเป็นต้องเข้าไปศึกษาวิเคราะห์เพื่อให้ทราบถึงปัจจัยต่างๆ ที่จะส่งผลให้กลุ่มนาแปลงใหญ่ประสบความสำเร็จหรือล้มเหลว เนื่องจากก่อนที่จะเดินหน้าขยายผลส่งเสริมนาแปลงใหญ่ในปีต่อไป จะต้องกลับมาทบทวนนาแปลงใหญ่กลุ่มเดิมว่าเดินไปถูกทางหรือไม่ ขนาดแปลงใหญ่พื้นที่กี่ไร่จึงจะเหมาะสม กิจกรรมที่เข้าไปส่งเสริมสามารถตอบโจทย์ในด้านการลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต เพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการกลุ่ม หรือเชื่อมโยงการตลาดได้มากน้อยเพียงใด ซึ่งกระบวนการวิเคราะห์จะต้องรอให้สิ้นสุดฤดูกาลเก็บเกี่ยวเพื่อให้ได้ข้อมูลผลผลิต สามารถคำนวณต้นทุนและรายได้เกษตรกรอย่างถูกต้อง
“โมเดลการส่งเสริมนาแปลงใหญ่ที่กรมการข้าวจะจัดทำขึ้นนี้ จะต้องแล้วเสร็จสามารถนำไปเป็นต้นแบบการส่งเสริมนาแปลงใหญ่ภายในปี 2560 ซึ่งเบื้องต้นคาดว่าโมเดลจะแบ่งเป็นรูปแบบต่างๆ เช่น โมเดลนาแปลงใหญ่พื้นที่ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง ภาคใต้ หรือจะเป็นโมเดลนาแปลงใหญ่พื้นที่ดอน หรือนาแปลงใหญ่พื้นที่ลุ่ม เป็นต้น อย่างไรก็ตาม เชื่อว่าการสร้างโมเดลการส่งเสริมนาแปลงใหญ่จะสามารถใช้เป็นรูปแบบการส่งเสริมและขยายผลนาแปลงใหญ่ให้เกิดประสิทธิภาพมากขึ้น” นางจุลมณี กล่าว
