ทุเรียนไทย ได้ชื่อว่าอร่อยที่สุดในโลกและครองเจ้าตลาดมาเป็นเวลานาน ดังตัวเลขการส่งออกล่าสุดปี 2559 มีมูลค่ารวมทั้งสิ้น 20,013,246,161.0 บาท (สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร) ซึ่งเป็นตัวเลขที่เพิ่มสูงขึ้นทุกปีและมีแนวโน้มว่าจะยังคงได้รับความนิยม แต่ก็ใช่ว่าจะมีความยั่งยืนหากเราไม่ได้มีการพัฒนาในเรื่องของคุณภาพผลผลิต โดยเฉพาะการวิจัยและพัฒนาทุเรียนพันธุ์ใหม่ๆขึ้นมา ถือได้ว่าเราล้ำหน้ากว่าประเทศใดๆ ล่าสุดนี้ศูนย์วิจัยพืชสวนจันทบุรี กรมวิชาการเกษตร ได้ทำการผสมข้ามพันธุ์ และได้มีการรับรองพันธุ์ทุเรียนลูกผสมขึ้นมาใหม่ จำนวน 3 สายพันธุ์ คือจันทบุรี 7 จันทบุรี 8 และจันทบุรี 9
คุณวีรญา เต็มปีติกุล นักวิชาการเกษตร ศูนย์วิจัยพืชสวนจันทบุรี เปิดเผยว่า การวิจัยทุเรียนพันธุ์ลูกผสม ได้เริ่มทำมาเป็น 30 ปีเต็มๆ ตั้งแต่ ปี 2528-2529 โดย ดร. ทรงพล สมศรี ผู้เชี่ยวชาญ กรมวิชาการเกษตร เป็นผู้ริเริ่มทดลองไว้เป็นคนแรกและมีนักวิชาการทำมาอย่างต่อเนื่อง และตนเองได้มารับช่วง เมื่อ ปี 2551 ได้ทำการวิจัยทดลองต่อ เพื่อสร้างทุเรียนลูกผสมพันธุ์ใหม่ที่มีอายุการเก็บเกี่ยวสั้น สามารถเก็บเกี่ยวได้ในช่วงต้นฤดู ซึ่งเป็นการกระจายช่วงการผลิตทุเรียนและเพื่อปรับปรุงคุณภาพทุเรียนลูกผสมให้ตรงกับความต้องการของตลาด เพื่อเป็นทางเลือกให้แก่เกษตรต่อไป
ลำดับความก้าวหน้าของงานวิจัย
พ.ศ. 2529-2532 เริ่มจากการรวบรวมพันธุ์ทุเรียนเพื่อป้องกันการสูญพันธุ์แล้วนำมาปลูกเพิ่มเติมในแปลงรวบรวมพันธุ์ทุเรียน สถานีทดลองพืชสวนพลิ้ว หรือศูนย์วิจัยพืชสวนจันทบุรี ทำให้มีพันธุ์ จำนวน 89 พันธุ์ จากพันธุ์ทุเรียนที่สำรวจพบ 122 พันธุ์ ระหว่างเดือนธันวาคม 2528-เดือนกันยายน 2533 ได้ทำการผสมพันธุ์โดยการใช้พันธุ์พ่อ และพันธุ์แม่ที่ได้รับการคัดเลือก จำนวน 18 พันธุ์ เพื่อให้ได้ทุเรียนพันธุ์ลูกผสมที่มีคุณภาพดีและมีคุณลักษณะต่าง ๆ ตามความต้องการ หลังจากนั้น ได้นำต้นกล้าทุเรียนลูกผสม ไปทาบกิ่งบนต้นตอทุเรียนพันธุ์ชะนีที่ให้ผลผลิตแล้วอายุประมาณ 10 ปี และอีกส่วนหนึ่งนำไปลงปลูกในแปลงทดลองระยะชิด 3×8 เมตร ที่แปลงทดลองพืชสวน ศูนย์วิจัยพืชสวนจันทบุรี ภายในพื้นที่ของสถานีทดลองยาง ทุ่งเพล จังหวัดจันทบุรี ทำการเก็บเกี่ยวผลทุเรียนลูกผสมเพื่อประเมิน และคัดเลือก
ระหว่างปีพ.ศ. 2554- 2557 ได้คัดเลือกทุเรียนพันธุ์ลูกผสม 9 สายพันธุ์ คือ จันทบุรี 1 จันทบุรี 2 จันทบุรี 3 จันทบุรี 4 จันทบุรี 5 จันทบุรี 6 จันทบุรี 7 จันทบุรี 8 จันทบุรี 9 ซึ่งได้มีการจดทะเบียนรับรองพันธุ์มาตามลำดับ
ล่าสุดปี พ.ศ. 2559 ได้จดทะเบียนรับรองพันธุ์จันทบุรี 7 จันทบุรี 8 จันทบุรี 9 เป็นที่เรียบร้อยแล้ว โดยมีรายละเอียด ดังนี้
- พันธุ์ลูกผสมจันทบุรี 7
ลักษณะเด่น : ทรงผลค่อนข้างกลม (round) พูนูนชัดเจน ร่องพูไม่ลึก หนามเล็ก สั้น ขอบหนามทั้งสองข้าง โค้งเข้า (concave) ตรง (pointed) ขนาดผลปานกลาง น้ำหนักผลอยู่ระหว่าง 1.76-2.83 กิโลกรัม มีน้ำหนักผลเฉลี่ย 2.3 กิโลกรัม เนื้อหนาปานกลาง 0.95 เซนติเมตร มีเปอร์เซ็นต์ น้ำหนักเนื้อต่อน้ำหนักผลเท่ากับ 19.5 เปอร์เซ็นต์เปอร์เซ็นต์เมล็ดลีบ มีเปอร์เซ็นต์เมล็ดลีบ 10 เปอร์เซ็นต์ เปอร์เซ็นต์การติดผลเมื่อ 4 สัปดาห์ 18.75 เปอร์เซ็นต์มีก้านผลยาว 5.87 เซนติเมตร เมล็ดยาวรี สีน้ำตาล มีความกว้าง 3.57 เซนติเมตร ยาว 6.38 เซนติเมตร อายุเก็บเกี่ยวค่อนข้างสั้น ประมาณ 105 วัน หลังดอกบาน โดยดอกบานช่วงเดือน มกราคม และเก็บเกี่ยวได้ช่วงต้นเดือนพฤษภาคม เนื้อมีสีเหลืองสวยสม่ำเสมอ (YO14B) รสชาติหวานมัน เนื้อเหนียวปานกลาง เส้นใยปานกลาง มีกลิ่นอ่อน
- ทุเรียนพันธุ์ลูกผสมจันทบุรี 8
ลักษณะเด่น : ทรงผลค่อนข้างกลม (round) พูนูนชัดเจน ร่องพูไม่ลึก หนามเล็ก สั้น ขอบหนามทั้งสองข้าง โค้งเข้า (concave) ตรง (pointed) ขนาดผลปานกลาง น้ำหนักผลอยู่ระหว่าง 1.92-2.45 กิโลกรัม น้ำหนักผลเฉลี่ย 2.24 กิโลกรัม เนื้อหนาปานกลาง 1.46 เซนติเมตร มีเปอร์เซ็นต์ น้ำหนักเนื้อต่อน้ำหนักผล 38.83 เปอร์เซ็นต์ มีเปอร์เซ็นต์เมล็ดลีบ 69.89 เปอร์เซ็นต์ มีเปอร์เซ็นต์การติดผลเมื่อ 4 สัปดาห์100 เปอร์เซ็นต์มีก้านผลยาว 5.42 เซนติเมตร เมล็ดยาวรี สีน้ำตาล อายุเก็บเกี่ยวปานกลางระหว่าง 110-117 วัน หลังดอกบาน หรือเฉลี่ย 114 วันหลังดอก บาน โดยดอกบานช่วงเดือนมกราคม และเก็บเกี่ยวได้ช่วงต้นเดือนพฤษภาคม เนื้อมีสีเหลืองสวยสม่ำเสมอ (Y11C) รสชาติหวานมันดีมาก เหนียว เนื้อละเอียด เส้นใยปานกลาง มีกลิ่นอ่อน เมื่อสุกเนื้อไม่เละ และเนื้อคงสภาพได้นานหลังเก็บเกี่ยว
- ทุเรียนพันธุ์ลูกผสมจันทบุรี 9
ลักษณะเด่น : ทรงผลค่อนข้างกลม รูปไข่ ขนาดผลปานกลาง น้ำหนักอยู่ระหว่าง 3.33-3.53 กิโลกรัม มี น้ำหนักผลเฉลี่ย 3.43 กิโลกรัม ความหนาเปลือกหนา 1.59 เซนติเมตร เนื้อหนาปานกลาง 1.30 เซนติเมตร เปอร์เซ็นต์น้ำหนักเนื้อต่อน้ำนักผล เท่ากับ 19.01 เปอร์เซ็นต์ มีเปอร์เซ็นต์ เมล็ดลีบ เท่ากับ 41.16 เปอร์เซ็นต์มีก้านผลยาว 6.23 เซนติเมตร เมล็ด เมล็ดยาวรี สีน้ำตาล มีความกว้าง 3.15 เซนติเมตร ยาว 5.17 เซนติเมตร อายุเก็บเกี่ยวค่อนข้างยาว (ประมาณ 138 วัน) เปรียบเทียบกับพันธุ์อีหนัก (เป็นทุเรียนพันธุ์ดั้งเดิมที่มีแหล่งค้นพบในจ.ปราจีนบุรี) เนื้อมีสีเหลืองสวยสม่ำเสมอ (Y10A) รสชาติ หวานมัน เนื้อเหนียวละเอียด เส้นใยปานกลาง มีกลิ่นอ่อน
มั่นใจคุณภาพดีกว่าเดิม
จากการสอบถามเพิ่มเติมของ “เกษตรก้าวไกล” เกี่ยวกับทุเรียนพันธุ์ใหม่ว่ามีคุณภาพอย่างไรและจะสามารถกระจายพันธุ์ให้กับเกษตรและผู้สนใจได้อีกเมื่อไร ทาง คุณวีรญา เต็มปีติกุล นักวิชาการเกษตร ศูนย์วิจัยพืชสวนจันทบุรี ได้เผยว่าทุเรียนลูกผสมพันธุ์ 7,8,9 เป็นพันธุ์ที่พัฒนามาจากพ่อแม่พันธุ์คุณภาพดี พร้อมทั้งพัฒนาให้ทนต่อโรค และภูมิอากาศ ซึ่งจะได้ผลผลิตสูงขึ้น และผลทุเรียนมีขนาด รูปทรงผล ตลอดจนคุณภาพได้มาตรฐานมากขึ้น การดูแลรักษาไม่ยุ่งยาก และสามารถนำไปปลูกแซมในทุเรียนหลายๆพันธุ์ได้เลย โดยเฉพาะทุเรียนพันธุ์ลูกผสมจันทบุรี 7 มีอายุการเก็บเกี่ยวที่สั้น ซึ่งใช้เวลาเก็บเกี่ยวเพียง 105วัน จะทำให้สามารถเปิดตลาดได้เร็วกว่า และยังเป็นทุเรียนที่มีเนื้อสีเหลืองเข้มสวยงาม เนื้อเหนียวปานกลาง เส้นใยปานกลาง มีกลิ่นอ่อนกว่าพันธุ์หมอนทอง โดยที่หมอนทองจะมีรสชาติหวานนำ ส่วนทุเรียนพันธุ์ลูกผสมจันทบุรี 8 จะมีเนื้อหนากว่า เมล็ดลีบกว่า ทนต่อโรคได้ดีกว่า เช่นเดียวกับทุเรียนพันธุ์ลูกผสมจันทบุรี 9 ซึ่งทนต่อโรค และภูมิอากาศได้ดี
“มั่นใจว่าจะเป็นทุเรียนพันธุ์ใหม่ที่มีคุณภาพรสชาติอร่อยกว่า แต่จะได้รับความนิยมตลาดมากน้อยแค่ไหน จะสู้หมอนทองได้หรือไม่ก็จะอยู่ที่ผู้บริโภคเป็นผู้ตัดสินใจ” คุณวีรญา กล่าว
เกษตรกรสามารถติดต่อต้นพันธุ์ทุเรียนพันธุ์ลูกผสมจันทบุรี 7,8,9 ได้ที่ศูนย์วิจัยพืชสวนจันทบุรี ซึ่งขณะนี้กำลังขยายพันธุ์ (อยู่ระหว่างการอนุบาล) เพื่อให้มีจำนวนเพียงพอต่อความต้องการ ซึ่งจากการเปิดโอกาสให้เกษตรกรผู้สนใจได้มารับพันธุ์ไปแล้วครั้งหนึ่งเมื่อเดือนเมษายนปีที่ผ่านมาปรากฏว่าไม่เพียงพอ โดยจะสามารถกระจายพันธุ์ให้กับเกษตรกรและผู้สนใจได้ในปลายเดือน พฤศจิกายน 2560 ส่วนทุเรียนพันธุ์การค้าอื่นๆ จะเริ่มจำหน่ายในวันที่ 1 พฤษภาคม 2560 ซึ่งจะแจ้งให้ทราบวันเวลาที่ชัดเจนอีกครั้งทาง page Facebook ศูนย์วิจัยพืชสวนจันทบุรี เร็วๆนี้ โดยเงื่อนไขการติดต่อขอรับ(ซื้อ)ทุเรียนพันธุ์ลูกผสมจันทบุรี 7,8,9 จะต้องนำบัตรประชาชนมาด้วย (ไม่สามารถฝากมาได้-ต้องมาด้วยตนเอง-ครั้งที่ผ่านมาต้องต่อแถวยาวและฝากกันมา ในปีนี้จึงกำหนดเงื่อนไขใหม่) ซึ่งทางศูนย์วิจัยพืชสวนจันทบุรี จะเปิดให้เกษตรกรและผู้สนใจซื้อได้ไม่เกิน 25 ต้น/คน (รวมพันธุ์ทุเรียนและพันธุ์ไม้ผลอย่างอื่นด้วย) ในราคาต้นละ 25 บาท (ราคาอ้างอิงปี 2559)
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม ได้ที่ศูนย์วิจัยพืชสวนจันทบุรี กรมวิชาการเกษตร โทร. (039) 397-030 และ (039) 397-146
