สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 8 ถอดบทเรียนกรณีศึกษากลุ่มวิสาหกิจชุมชนชาวสวนมะพร้าวอำเภอเกาะพะงัน ตามโครงการศึกษาแนวทางพัฒนาเกษตรอินทรีย์ในระดับพื้นที่ เผยเกษตรกรจำนวนมากให้ความสนใจการทำเกษตรอินทรีย์โดยกลุ่มชาวสวนมะพร้าวเกาะพะงัน กำหนดเป้าหมายขยายพื้นที่มะพร้าวอินทรีย์ในเกาะพะงันให้ได้ 1,500 ไร่ ภายในปี 2564 และได้เข้าร่วมโครงการเกษตรแปลงใหญ่เพื่อร่วมกันบริหารจัดการผลผลิตมะพร้าวเกาะพะงันแบบครบวงจรแล้ว
นายคมสัน จำรูญพงษ์ รองเลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยถึงการขับเคลื่อนการพัฒนาเกษตรอินทรีย์ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งนโยบายสำคัญของรัฐบาลในการพัฒนาภาคเกษตรของประเทศ เนื่องจากเกษตรอินทรีย์เป็นทางเลือกที่มีศักยภาพในการพัฒนาเกษตรกรรมอย่างยั่งยืน และยังเป็นการสนับสนุนยุทธศาสตร์การพัฒนาเกษตรอินทรีย์แห่งชาติ พ.ศ. 2560-2564 ให้เกิดผลเป็นรูปธรรมทั้งการเพิ่มพื้นที่การผลิตและผลิตภัณฑ์ด้านเกษตรอินทรีย์
ในการนี้ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 8 จังหวัดสุราษฎร์ธานี (สศท.8) ได้จัดทำโครงการศึกษาแนวทางพัฒนาเกษตรอินทรีย์ในระดับพื้นที่ โดยศึกษาทบทวนสถานการณ์ แนวคิดทัศนคติในการทำเกษตรอินทรีย์ ศักยภาพการผลิตการตลาด ปัญหาอุปสรรค พร้อมทั้งถอดบทเรียนจากเกษตรกรต้นแบบและผู้ประกอบการ เพื่อจัดทำแนวทางการพัฒนาเกษตรอินทรีย์ให้เหมาะสมตามภูมินิเวศน์และภูมิสังคม โดยปัจจุบันพื้นที่เกษตรอินทรีย์จังหวัดสุราษฎร์ธานี ที่ผ่านการรับรองมาตรฐานจากภาครัฐยังมีไม่มากนัก เมื่อเทียบกับทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่สวนมะพร้าว(ที่นำมาทำกะทิ) และสวนผลไม้แบบผสมผสาน เช่น มังคุด ลองกอง เงาะ ทุเรียน เป็นต้น รวมประมาณ 430 ไร่
อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีการรับรองมาตรฐานการผลิตสินค้าเกษตรอินทรีย์แบบกลุ่มจากหน่วยงานรัฐ มีเพียงกลุ่มชาวสวนมะพร้าวเกาะพะงันที่เคยได้รับการรับรองการเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม (Participatory Guarantee System- PGS) ที่สมาชิกกลุ่มผู้ผลิตและชุมชนมีส่วนร่วมในการตรวจสอบกันเอง โดยได้รับการสนับสนุนจากกระทรวงพาณิชย์ มูลนิธิสายใยแผ่นดินร่วมกับกลุ่มเกษตรกรและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องบนเกาะพะงัน เนื่องจากเกษตรกรและผู้ประกอบการบนเกาะ มีแผนที่จะขายผลผลิตอินทรีย์เฉพาะในท้องถิ่น โดยเฉพาะมะพร้าวของเกาะพะงันซึ่งมีลักษณะพิเศษคือ ได้รับการขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indications: GI)
ด้านนายธรณิศร กลิ่นภักดี ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 8 จังหวัดสุราษฎร์ธานี (สศท.8) เปิดเผยว่า จากการถอดบทเรียนกรณีศึกษากลุ่มวิสาหกิจชุมชนชาวสวนมะพร้าวอำเภอเกาะพะงัน มีสมาชิกชาวสวนมะพร้าว 34 ราย พื้นที่มะพร้าวอินทรีย์รวม 167 ไร่ กิจกรรมที่กลุ่มดำเนินการ คือ การเพาะปลูกมะพร้าวเพื่อขายผลสด แปรรูปเป็นมะพร้าวแห้ง และน้ำมันมะพร้าวสกัดเย็นนำไปจำหน่ายในตลาดและสถานที่ท่องเที่ยวภายในเกาะ ซึ่งผลผลิตยังไม่เพียงพอกับความต้องการของตลาด ยังประสบปัญหาด้านการผลิตในเรื่องของศัตรูพืช และปัญหาราคาผลผลิตมะพร้าวอินทรีย์ที่ไม่ได้แตกต่างจากราคามะพร้าวทั่วไป รวมทั้งการแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าสินค้ามีปริมาณน้อย ขาดการส่งเสริมด้านการตลาดชุมชนเพื่อเป็นศูนย์กลางในการจัดจำหน่าย
ทั้งนี้ ยังมีเกษตรกรอีกจำนวนมากที่ให้ความสนใจการทำเกษตรอินทรีย์และอยู่ระหว่างการปรับเปลี่ยนลดการใช้สารเคมี โดยกลุ่มชาวสวนมะพร้าวเกาะพะงันได้กำหนดเป้าหมายขยายพื้นที่มะพร้าวอินทรีย์ในเกาะพะงันให้ได้ 1,500 ไร่ ภายในปี 2564 อีกทั้งในปีงบประมาณ 2560 ยังได้เข้าร่วมโครงการเกษตรแปลงใหญ่ตามนโยบายรัฐบาลเพื่อร่วมกันบริหารจัดการผลผลิตมะพร้าวเกาะพะงันแบบครบวงจรอีกด้วย ซึ่งหลังจากนี้ สศท.8 จะได้เชิญหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมาร่วมให้ข้อคิดเห็นเพื่อจัดทำแนวทางพัฒนาเกษตรอินทรีย์ของพื้นที่ให้มีความสมบูรณ์มากยิ่งขึ้นต่อไป ท่านที่สนใจข้อมูลเพิ่มเติม สามารถสอบถามได้ที่สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 8 จังหวัดสุราษฎร์ธานี โทร. 077 311 597 อีเมล zone8@oae.go.th
