เรื่อง : ธนสิทธิ์ เหล่าประเสริฐ
ข่าว ธ.ก.ส. เกษตรก้าวไกล—หากจะกล่าวถึงแหล่งผลิต และแปรรูปสมุนไพรรายใหญ่ของภาคกลางแล้ว กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรรำมะสัก บ้านเลขที่ 136 หมู่ 5 ตำบลรำมะสัก อำเภอโพธิ์ทอง จังหวัดอ่างทอง โทร. 0851911764, 035645134 ที่มี “สงัด พรมเมศ” เป็นประธานกลุ่มฯ ต้องอยู่ในอันดับต้นๆ แน่นอนเพราะที่นี่ เป็นทั้งแหล่งผลิตวัตถุดิบและแปรรูปสมุนไพรที่ใหญ่มาก แบบที่ใคร ๆ เมื่อเข้าไปสัมผัสเยี่ยมชม ณ ที่ทำการกลุ่มฯแล้ว ล้วนบอกเป็นเสียงเดียวกันว่า…ไม่น่าเชื่อ จะใหญ่โตขนาดนี้
จากจุดเริ่มต้น อันมีสาเหตุมาจากการต้องประสบปัญหาราคาจำหน่ายสินค้าเกษตร อย่าง ตะไคร้ ผักต่าง ๆ ตกต่ำ และบางครั้งถึงกับขายไม่ได้ จึงทำให้ป้าสงัด ซึ่งขณะนั้นเป็นเพียงเกษตรกรสวนผัก คิดหาทางออกให้กับชีวิต
“ชีวิตตอนนั้นลำบากมาก แต่ที่ทำให้ชีวิตเปลี่ยนจากปลูกผักมาเป็นปลูกสมุนไพรและแปรรูปขายอย่างทุกวันนี้ เพราะปลูกตะไคร้แล้วขายไม่ออก ครั้นจะทิ้งก็เสียดาย เลยมานั่งคิดดูว่า หากไม่ทิ้งแล้วจะเอาไปทำอะไรได้บ้าง”
เพียงแค่คิด และลงมือทำ ชีวิตก็เปลี่ยน..
กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรรำมะสัก ได้ผลิตและแปรรูปสมุนไพรออกจำหน่ายภายใต้ชื่อ “พรมจันทร์” ซึ่งไม่เพียงจำหน่ายในประเทศเท่านั้น แต่ยังส่งออกไปจำหน่ายทั่วโลก ภายใต้การรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ของทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
ที่สำคัญผลิตภัณฑ์ต่างๆที่ผลิตออกมานั้น มีให้เลือกมากกว่า 100 ชนิด ไม่ว่าในรูป ชา แชมพู สบู่เหลวสด โลชั่นสมุนไพร สมุนไพรขัดผิว น้ำมันนวดจากสมุนไพรชนิดต่าง ๆ ลูกประคบสมุนไพร ยาสระผมสมุนไพร ยาสีฟัน น้ำยาซักผ้า ล้างจาน ฯลฯ
กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรรำมะสัก ยังเป็นแหล่งวัตถุดิบสมุนไพรรายใหญ่ ซึ่งมีสมาชิกที่เข้ามาร่วมไม่ต่ำกว่า 300 ครัวเรือน ในการผลิตสมุนไพรชนิดต่าง ๆ มากกว่า 200 ชนิด ส่งจำหน่ายให้กับทางกลุ่มฯ เพื่อนำไปแปรรู
“เราต้องการแค่ช่วยเหลือชาวบ้าน เพราะทุกคนลำบาก ทำเกษตรก็มีปัญหาเรื่องการขายผลผลิต เขาปลูกสมุนไพรมาขายให้กับทางกลุ่มฯ ก็จะได้มีรายได้มาใช้ครอบครัว มีเงินซื้อกับข้าว ลูกเต้ามีเงินไปโรงเรียน เห็นแบบนี้เราก็สุขใจแล้ว” ป้าสงัด กล่าว
ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่า สมุนไพร ไม่ได้สร้างเพียงชีวิตป้าสงัดให้อยู่ดีกินดีได้เท่านั้น แต่ยังให้สมาชิกอีกกว่า 300 ครอบครัว ต่างสามารถอยู่ดีกินได้ด้วยเช่นกัน
แต่สิ่งสำคัญสมุนไพรที่สมาชิกปลูก และส่งมาจำหน่ายนั้น ป้าสงัดบอกว่า ขออย่างเดียวต้องไม่ใช้สารเคมี ต้องทำในลักษณะอินทรีย์ เพื่อให้ได้วัตถุดิบที่ปลอดภัยจริง ๆ
ส่วนการจะนำสมุนไพรชนิดไหนมาแปรรูปเป็นอะไรได้บ้างนั้น ป้าสงัดบอกว่า จะอาศัยทั้งภูมิความรู้จากการเข้ารับการอบรมเกี่ยวกับเรื่องสมุนไพรจากหน่วยงานต่าง ๆ
“ตอนเริ่มต้นใหม่ ๆ ไม่มีความรู้เลย จึงอาศัยการสมัครเข้ารับการอบรมจากที่ต่าง ๆ ที่ไหนเปิดให้เรียนให้ฝึก ป้าไปหมด ไปทุกวัน เรียนรู้ทุกอย่างเพื่อให้รู้จริง อีกช่องทางที่ได้รับคือ จากการคำแนะนำของหน่วยงานส่วนราชการต่าง ๆ ที่เข้ามาให้การสนับสนุน หลังจากการจัดตั้งเป็นกลุ่ม นักวิชาการด้านนี้จะเข้ามาช่วยสอนช่วยแนะนำ เราก็นำมาปฏิบัติ นำมาพัฒนาผลิตภัณฑ์จนมีคุณภาพเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภค”
ทั้งนี้ หนึ่งในหน่วยงานที่เข้ามาให้การสนับสนุนและป้าสงัดกล่าวถึงอยู่เสมอ คือ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร หรือ ธ.ก.ส. อ่างทอง ที่ช่วยทั้งการสนับสนุนด้านเงินทุน ด้านองค์ความรู้เกี่ยวกับการบริหารจัดการธุรกิจ รวมถึงการเพิ่มช่องทางการตลาด ซึ่งนับเป็นอีกหน่วยงานสำคัญที่ช่วยให้กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรรำมะสัก เกิดการพัฒนามาอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน
“พอเรามีองค์ความรู้ มีการลงมือทำจริง ป้าเป็นคนประเภททำไปคิดไป ได้อะไรมาสักต้นจะเอามานั่งดูเลยว่า สมุนไพรต้นนี้มีสรรพคุณอะไรบ้าง ส่วนที่ไหนที่ใช้ประโยชชน์ให้ประสิทธิภาพทางยาสมุนไพรสูงสุด และสามารถนำไปแปรรูปเป็นอะไรได้บ้าง รวมถึงการนำสมุนไพรแต่ละชนิดที่มีสรรพคุณเด่นมารวกัน สร้างเป็นผลิตภัณฑ์แปรรูปจากสมุนไพรที่ตรงกับความต้องการของผู้บริโภค”
“อย่างสมุนไพรแช่และขัดผิวเท้าตะไคร้ ซึ่งเป็นหนึ่งในสินค้าที่ผลิตจำหน่าย สรรพคุณจะช่วยบรรเทาอากาปวดเมื่อยเคล็ดขัดยอก และบวมฟกช้ำที่เท้า ช่วยผลัด เซลล์ผิวเก่าที่ตายแล้วให้หลุดออก ดับกลิ่นเท้า และกลิ่นอับชื้น ป้องกันผิวส้น เท้าแตก และแก้อากาเล็บถอดได้ อันนี้เราก็ผลิตขึ้นมา โดยนำไพล ขมิ้น ว่านนางคำ ขิง ข่า เถาเอ็นอ่อน ใบมะกรูด ตะไคร้ ใบมะรุม กานพลู พิมเสน การบูร มาผสมรวมกันภายใต้สูตรของเรา จนได้เป็นผลิตภัณฑ์ที่ตลาดนิยม”
รูปแบบการทำการค้าเกี่ยวกับธุรกิจสมุนไพรของป้าสงัดนั้น จะเน้นการผลิตที่สามารถตอบสนองตรงกับความต้องการของลูกค้าได้ในทุกรูปแบบ
“บอกมาคำเดียวต้องการอะไร คุณภาพขนาดไหน กลุ่มฯของป้าผลิตให้ได้ทุกอย่าง อย่างตอนนี้มีลูกค้าต้องการลูกประคบสมุนไพรเข้ามามาก เราก็ผลิตให้ได้ตามจจำนวนที่ต้องการ รวมถึงตามคุณภาพที่กำหนด และที่สำคัญเราดูแลไปถึงเรื่องการบรรจุหีบห่อหรือแพ๊คเกจจิ้ง เราทำให้หมด ลูกค้าทำหน้าที่เพียงเอาของที่สั่งไปส่งขายเท่านั้น ซึ่งทุกอย่างต้องมานั่งคุยกันก่อนว่าต้องการอย่างไร เราสามารถทำให้ได้ทุกอย่างและตรงตามมาตรฐานที่ต้องการ”
“กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรรำมะสักของเราเปิดกว้างสำหรับทุกคน ไม่ว่าจะเข้ามาซื้อสินค้าผลิตภัณฑ์แปรรูปสมุนไพรต่าง ๆ ทั้งไปเองหรือไปจำหน่ายต่อเพื่อสร้างรายได้ หรืออยากเข้ามาศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับแนวทางการผลิต การทำงาน เราพร้อมเปิดรับทุกคน ขอเพียงให้มา แล้วนำกลับไปทำจริงเท่านั้น” ป้าสงัด กล่าวทิ้งท้ายสุด ๆ
