ได้พบกับ เกษตรกรสมชาย แซ่ตัน เจ้าของสวนคุณชาย อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี เย็นย่ำวันหนึ่ง วันนั้นเห็นเขากำลังขับ “แทรกเตอร์คูโบต้า” ขุดดินยกร่องเพื่อปลูกทุเรียน มาพบทีไรมีการพัฒนางานการเกษตรใหม่ๆ อยู่เสมอ คราวก่อนนั้น “เกษตรก้าวไกล” มาศึกษาดูงานกับ ฟอร์ดเรนเจอร์ “แกร่งทุกงานเกษตร” ดูการปลูกกล้วยแซมมะละกอ https://goo.gl/3dTB67 เช่นเดียวกับคราวนี้ ฟอร์ด เรนเจอร์ ยังเป็นพาหนะคู่ใจของเรา แต่คราวนี้เราได้เห็นพัฒนาการอีกขั้นของคุณสมชายมีการปลูกทุเรียน ผลไม้ยอดฮิตติดลมบน แซมด้วยกล้วย และมะละกอ และอีกแปลงที่กำลังขุดร่องนั้น จะปลูกทุเรียนและแซมด้วยมะนาว พริกซุปเปอร์ฮอท และผักชีเต็มพื้นที่….
การพูดคุยของเราเริ่มต้นขึ้นในแบบที่ฟ้าฝนปรอยๆ แต่ก็ยืนคุยกับพอได้เค้า ก่อนฝนเทลงมาอย่างหนัก รอว่าให้หยุดตกจะคุยและถ่ายทำคลิปต่อก็ปรากฏว่าฝนตกลงมาจนมืดค่ำ…
คุณสมชาย แซ่ตัน ได้ชื่อว่าเป็นเกษตรกรที่ประสบความสำเร็จในการปลูกพืชผสมสานคนหนึ่ง “เราต้องลดความเสี่ยงด้วยการปรับเปลี่ยนจากไม้ผลเชิงเดี่ยวมาเป็นแบบผสมผสาน ต้องให้พืชที่ปลูกพึ่งพากันได้ และมีรายได้หมุนเวียนทั้งปี” (นี่คือหลักคิด) บนพื้นที่จำนวน 40 ไร่ ได้ปลูก มะนาว มะละกอ เงาะ ทุเรียน กล้วย มะพร้าวน้ำหอม ฯลฯ และมีรายได้จากการขายผลผลิตให้กับพ่อค้าแม่ค้าไม่พอ ยังเป็นที่ต้อนรับนักท่องเที่ยวชาวจีนที่ต้องการมาชิมผลไม้ถึงสวนอีกด้วย
ประเด็นที่เราหยิบยกมาพูดคุยกันในวันนี้ คือเรื่องของการปลูกทุเรียน ซึ่งได้เห็นแปลงปลูกอยู่ติดกัน 2 แปลง แปลงหนึ่งทุเรียนอายุ 8 เดือน กำลังสวยงามมาก ปลูกบนร่องสวนที่ยกขึ้นมา ขุดหลุมปลูกทุเรียนตรงกลางร่อง และมีมะละกอฮอลแลนด์ขนาบทั้งสองข้าง ส่วนตรงริมร่องที่ไว้ระบายน้ำเวลาฝนตกได้ปลูกกล้วยไข่ ในวันที่ไปเยี่ยมชมนั้นกล้วยไข่กำลังจะแทงปลีในไม่กี่วัน ส่วนมะละกอยังเล็กอยู่ (รูปแบบการปลูก ระยะปลูก ขอให้ดูภาพและคลิปประกอบ)…
“เดิมนั้นผมปลูกทุเรียนเพื่อเป็นการศึกษาเพียงไม่กี่ต้น และที่ให้ผลผลิตแล้วจำนวน 5 ต้น ปรากฏว่าได้ผลผลิตดีมากๆ คนด้ที่ไชิมบอกว่าอร่อยกว่าทองผาภูมิ ซึ่งที่นั่นก็ว่าอร่อยอยู่แล้ว แต่พอที่ไทรโยคก็ว่าอร่อยอีก เพราะอากาศที่นี่แห้งแล้งกว่า และผมดูแลจัดการเป็นอย่างดีครับ” คุณสมชาย เกริ่นให้ฟัง
เมื่อประเดิมปลูกทุเรียนได้ผลผลิตดี คุณสมชาย ก็เลยปลูกเป็นรุ่นๆ รุ่นที่เห็นกำลังปลูกนั้นเป็นรุ่นที่ 3 รวมทั้งหมด 3 แปลง คือแปลงหลังบ้าน 300 ต้น แปลงที่กำลังยืนดูอยู่นั้น 70 ต้น และแปลงที่ปลูกใหม่ล่าสุด 20 ต้น รวมทั้งหมดที่ปลูกกับที่ให้ผลผลิตแล้วประมาณ 400 ต้น ซึ่งจะเน้นพันธุ์หมอนทองเป็นหลัก เพราะเติบโตได้ดีและตลาดเป็นที่ต้องการอย่างชัดเจน โดยเฉพาะทุเรียนรุ่นประเดิมหรือรุ่นครูนั้นปีนี้ออกดอกดีสวยงามมากกว่าปีที่ผ่านมา คาดว่าจะให้ผลผลิตเก็บเกี่ยวได้ในช่วงเดือนพฤษภาคมนี้
ถามคุณสมชายว่า ปลูกทุเรียนดูแลยากไหม เพราะเห็นปลูกอย่างมุ่งมั่น โดยเฉพาะแปลงที่ปลูกใหม่ ไม่เห็นว่าต้องคลุมป้องกันแสดงแดด เหมือนว่าไม่ยากเลย
คุณสมชายบอกว่า อยู่ที่ปริมาณฝนในฤดูฝน ถ้าฝนไม่มากเกินดูแลไม่อยาก และจะให้ผลผลิตดีหรือไม่อยู่ที่การจัดการสวน ซึ่งจะต้องมีความรู้และความเข้าใจในพืชทุเรียน อย่างเช่น การปลูกทุเรียนใหม่ๆ เหตุที่ต้องยกร่อง เพราะป้องกันน้ำท่วมหรือน้ำซับ เนืองจากลึกลงไปเป็นดินดาน น้ำไม่สามารถไหลผ่านได้ง่าย การยกร่องจึงช่วยได้มาก และป้องกันโรคไฟทอปทอราได้ในระดับหนึ่ง สภาพภูมิอากาศและธรรมชาติถือว่าสำคัญอย่างมาก แต่ก็ไม่เท่ากับการจัดการที่จะต้องใส่ใจ มีการวางระบบน้ำที่ดี ซึ่งทุเรียนที่ปลูกไม่มีปัญหาการตาย ในขณะที่บางสวนที่ทองผาภูมิทุเรียนตายเยอะมาก
คุณสมชาย ให้ข้อคิดว่าอาชีพการทำสวนนั้น ก็เหมือนอาชีพอื่นๆ ลำดับแรกต้องเข้าใจสภาพภูมิอากาศและธรรมชาติของพื้นที่นั้นๆ ตัวเขาเองนั้นเป็นคนในพื้นที่ ต.ท่าเสา อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี เกิดและโตที่นั่น เรียนจบ ปวช. ทางด้านไฟฟ้ากำลัง ทำงานบริษัทมา 13 ปี ก่อนที่จะออกมารับทอดอาชีพเกษตรกรจากพ่อแม่ จึงมีความผูกพันกับอาชีพการเกษตรมาตั้งแต่เกิด…
“อยากให้เกษตรมือใหม่เริ่มทำจากน้อยๆ และศึกษาหาข้อมูลที่แท้จริง และค่อยๆขยายตามกำลังสติปัญญาที่ตนเองมี จะทำให้เกิดความผิดพลาดน้อย และจะประสบความสำเร็จ โดยเน้นหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และอิงธรรมะ อย่าโลภ รู้จักแบ่งปัน โดยเกษตรกรที่ประสบความสำเร็จแล้วให้นำองค์ความรู้ที่ได้จากประสบการณ์ตัวเองทั้งข้อดีและข้อเสียนำมาแลกเปลี่ยนหรือถ่ายทอดให้กันละกันเพื่อเป็นวิทยาทาน” นี่คือตัวตนของคุณสมชาย ที่มักย้ำด้วยประโยคคำพูดเช่นนี้เสมอ
ทีมข่าว “เกษตรก้าวไกล” เสียดายที่วันนั้นฝนตกลงมาอย่างหนัก ไม่สามารถจัดเก็บข้อมูลและถ่ายคลิปวิดีโอจนจบเรื่อง แต่ก็พอได้เค้าจึงขอนำมาเผยแพร่พอประมาณ ท่านที่สนใจข้อมูลมากกว่าในข่าวนี้ ขอให้ดูจากคลิปเพิ่มเติม(ซึ่งก็ไม่สมบูรณ์ 100% อีกนั่นแหละ) เอาเป็นว่าหากจะเรียนรู้กันแบบจริงจัง เราจะไปเยือนสวนคุณชายอีกครั้งในช่วงเดือนพฤษภาคม (“เดือนพฤษภาคม จะสวยและพร้อมทุกอย่าง”-คุณสมชาย บอก) ซึ่งในวันนั้นเราไม่ได้ไปทำข่าวเพียงอย่างเดียว แต่มีกำหนดการเปิดห้องเรียนกลางสวน Classroom in the garden ถอดบนเรียนการทำสวนแบบผสมผสาน โดยเฉพาะการปลูกทุเรียนที่ว่ายากปราบเซียน เราจะเรียนรู้กันอย่างจริงจัง…หากสนใจก็รีบลงชื่อไว้ เมื่อใกล้วันและมีกำหนดการที่ชัดเจนเราจะแจ้งกลับไป โทร.และไอดีไลน์ 0897877373 (คุณภัทรานิษฐ์-ค่าใช้จ่ายท่านละ 500 บาท เดินทางไปพบกันที่สวน) หรือติดตามรายละเอียดและพูดคุยเพิ่มเติมได้ที่เพจ เกษตรก้าวไกลไปด้วยกัน หรืออีเมล์ lungpornku2@gmail.com …ขอบคุณครับ