เรื่อง/ภาพ : อรรถสิทธิ์ ทองร่วง / กระบี่
ปลาซิว (อังกฤษ: Silver rasbora) เป็นปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง อยู่ในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) เป็นปลาผิวน้ำ ชอบอยู่กันเป็นฝูง ลำตัวยาวเรียว ว่ายน้ำได้ปราดเปรียวว่องไว ข้างลำตัวมีแถบสีเงิน และสีเหลืองสดอมส้มพาดคู่ขนานไปกับแถบสีเงินตามยาวลำตัว พบในแหล่งน้ำนิ่งและน้ำไหล อาศัยอยู่เป็นฝูงใหญ่ในแม่น้ำและแหล่งน้ำนิ่ง รวมถึงลำธารในที่สูงบางแห่ง พบอยู่ทั่วทุกภาค มีพฤติกรรมชอบตอมตะไคร่หรือสาหร่ายบริเวณใต้แพหรือท่าน้ำ อาหารได้แก่ พืชน้ำ ลูกน้ำ ตัวอ่อนของแมลง และแมลงน้ำขนาดเล็ก รวมทั้งแมลงที่บินตามผิวน้ำ มีขนาดความยาวตั้งแต่ 5 เซนติเมตร ถึง 17 เซนติเมตร
ปลาซิว มีอยู่ด้วยกันหลายชนิด เป็นปลาเศรษฐกิจ นิยมบริโภคโดยปรุงสด ทำปลาร้าหรือปลาแห้ง และนิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงามด้วย เช่น ปลาซิวข้างขวาน ปลาซิวใบไผ่ ปลาซิวหางกรรไกร ปลาซิวหางแดง ปลาซิวควาย และปลาซิวควายข้างเงิน พบชุกชุมในแม่น้ำสายใหญ่ ๆ ถูกจับได้คราวละมาก ๆ ชาวชนบทนิยมใช้เป็นอาหารรับประทานกัน
ปลาซิวแม่พันธุ์ กำลังมีไข่เต็มท้อง
นายสถาพร ศรีเทพ อายุ 43 ปี เกษตรกรรุ่นใหม่ young smart farmer (YSF) อยู่บ้านเลขที่ 165 หมู่ 5 ตำบลทุ่งไทรทอง อำเภอลำทับ จังหวัดกระบี่ กล่าวถึง ความเป็นมาของการเลี้ยงปลาซิวในสวนปาล์มน้ำมันว่า เนื่องจากในช่วงฤดูแล้ง ในพื้นที่ตำบลทุ่งไทรทอง อำเภอลำทับ จังหวัดกระบี่ จะขาดแคลนน้ำ ตนเองจึงได้ขุดบ่อน้ำขนาดเล็กไว้กลางร่องสวนปาล์ม เพื่อจะกักเก็บน้ำไว้ใช้ และต้องการที่จะอนุรักษ์พันธุ์ปลาซิวไว้ จึงได้จับปลาที่มีอยู่ตามธรรมชาติมาทดลองเลี้ยงไว้ เมื่อประมาณ 2 ปีที่แล้ว ปรากฏว่าสามารถเลี้ยงได้ จึงได้ขุดบ่อเพิ่มเติม ขนาดกว้าง 2 ยาว 4 เมตร ลึก 1 เมตร รวมทั้งหมดจำนวน 10 บ่อ ด้านข้างบ่อล้อมด้วยตาข่ายสีฟ้า ต้นทุนประมาณ 10,000 บาท โดย 1 บ่อ สามารถเลี้ยงได้ประมาณ 300 ตัว ใช้เวลาในการเลี้ยงประมาณ 6 เดือน ก็สามารถจัดจำหน่ายได้
บ่อเลี้ยงปลาซิวในสวนปาล์ม กว้าง 2 เมตร ยาว 4 เมตร
โดยจำหน่ายตัวละ 3 บาท สร้างรายได้ประมาณ 6,000 บาท/เดือน อาหารที่นำมาเลี้ยงก็จะเป็นปลวกที่อาศัยอยู่ในสวนปาล์มทั้งที่อยู่บนดินและทำรังอยู่ที่ต้นปาล์มน้ำมัน ลูกค้าที่มาซื้อส่วนใหญ่มีทั้งซื้อไปเป็นพ่อแม่พันธุ์เพื่อเลี้ยงต่อ และนำไปรับประทานเป็นอาหาร โดยมีเมนูเด็ดคือแกงคั่วพริก ซึ่งในปัจจุบันที่เลี้ยงอยู่ไม่เพียงพอต่อความต้องการของลูกค้า
ปลวก อาหารธรรมชาติสำหรับปลาซิว
นอกจากปลาซิวแล้วยังทดลองเลี้ยงหอยโข่งในบ่อปลาซิวด้วย โดยหาพ่อแม่พันธุ์หอยมาปล่อยในบ่อปลา แล้วนำผักตบชวาหรือทางมะพร้าวมาใส่ไว้ในบ่อใส่ก็ได้ เพื่อให้เป็นที่หลบซ่อนและที่วางไข่ของหอย อาหารไม่ต้องให้ หอยสามารถกินเศษอาหารที่ปลาซิวกินเหลือ และกินพวกเศษพืชที่อยู่ในบ่อได้เลย เลี้ยงประมาณ 6-8 เดือน ก็สามารถคัดหอยที่มีขนาดโตจำหน่ายได้ กิโลกรัมละ 40 บาท
หอยโข่ง จับจากธรรมชาตินำมาเลี้ยงรวมในบ่อปลาซิว
แนะนำอาชีพ วิธีเลี้ยงปลาซิว เลี้ยงได้ง่ายๆ ใช้พื้นที่น้อย ปลาซิวเป็นปลาน้ำจืดที่เลี้ยงง่าย มีรูปร่างยาวทรงกระบอก แบนข้างเล็กน้อย ปากเล็กไม่มีหนวด ตาโต ครีบเล็ก ครีบหางเว้าลึก มีเกล็ดใหญ่ ตัวมีสีเหลืองอ่อนอมทอง โดยมากแล้วเป็นปลาที่อาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูงขนาดใหญ่ ซึ่งถ้าหากชาวเกษตรคนไหน มีพื้นที่เหลือในสวนของตนเองหรือพื้นที่ว่าง และกำลังต้องการหารายได้เสริม การเลี้ยงปลาซิวก็น่าสนใจไม่น้อย
ขั้นตอนการเลี้ยงปลาซิว
- ขั้นตอนที่ 1 เริ่มจากการเตรียมบ่อโดยมีขนาดบ่ออยู่ที่ประมาณ 2X4 เมตรและมีความลึกประมาณ 1 เมตร
- ขั้นตอนที่ 2 นำน้ำเข้าบ่อให้สูงประมาณ 80 เซนติเมตร
- ขั้นตอนที่ 3 นำปลาปลาซิวที่จับจากธรรมชาติ มาปล่อยในบ่อ ประมาณ 100-300 ตัว
- ขั้นตอนที่ 4 เลี้ยงปลาด้วยรำอ่อน ครั้งละน้อยๆ โดยให้อาหารวันละ 1 ครั้ง/วัน
- ขั้นตอนที่ 5 ระบบการถ่ายน้ำโดยจะมีการถ่ายน้ำปีละ 1 ครั้ง
- ขั้นตอนที่ 6 การปรับปรุงสภาพน้ำโดยการใส่น้ำหมักฮอร์โมน 1/2 ลิตรต่อเดือน
- ขั้นตอนที่ 7 สามารถเอาปลวกมาสับให้ละเอียดและเป็นอาหารเสริมให้กับปลาซิวได้ เลี้ยงไว้ประมาณ 6-8 เดือน ก็สามารถคัดขายให้กับผู้ที่สนใจได้
สูตรน้ำหมักฮอร์โมน
- นำหน่อกล้วยมาสับ 10 กิโลกรัม
- ใส่กากน้ำตาล ฟอสเฟต รำละเอียด เกลือ ใส่ลงไปในอัตราส่วน 10:10:2.5:2
- เติมน้ำ 70 ลิตรจากนั้นก็คนให้เข้ากัน และใส่หัวเชื้อ 1 ลิตร
- หมักทิ้งไว้ประมาณ 15 วัน ก็สามารถนำไปใช้ได้
สำหรับท่านใดที่สนใจศึกษาวิธีการเลี้ยงปลาซิวในสวนปาล์ม สามารถติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ คุณสถาพร ศรีเทพ 165 หมู่ที่ 5 ตำบลทุ่งไทรทอง อำเภอลำทับ จังหวัดกระบี่ โทรศัพท์ 09-9405-0891
