เรื่อง/ภาพ : ลุงพร เกษตรก้าวไกล
ในช่วงที่เราจะเข้าสู่ปี 2564 ปีแห่งความหวังของคนทั่วโลก(ไม่เฉพาะคนไทย) เพราะเราเจอปัญหาวิกฤตโควิด 19 ทำให้เครื่องยนต์เศรษฐกิจแทบดับสนิท แต่มองในมุมบวก นี่คือการสตาร์ทพร้อมกันอีกครั้งหนึ่ง โดยจะมองว่าเป็นโอกาสของคนตัวเล็กหรือเกษตรกรรายย่อยได้หรือไม่ คำตอบอยู่ที่พวกเราทุกคน
การใช้ digital technology เพื่อพัฒนาเกษตรกรรมไทยให้ก้าวไปสู่การทำเกษตรอัจฉริยะตอบสนองเทรนด์การเกษตรโลกและเพิ่มขีดความสามารถให้กับเกษตรกรไทย ที่รัฐบาลเคยโหมประโคมในเรื่องเกษตร 4.0 จึงเป็นอีกหนึ่งประเด็นในการพัฒนาที่น่าศึกษาเรียนรู้และถือว่าเหมาะกับสถานการณ์ขณะนี้มาก โดยเมื่อ 2 วันที่แล้ว “เกษตรก้าวไกล” ได้ไปที่สมโภชน์เกาะช้างกับทีมงานธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) ที่ให้การสนับสนุนเรื่องเงินทุนและการส่งเสริมเป็นสวนเพื่อการท่องเที่ยว ได้เห็นว่ามีการนำเอานวัตกรรมและเทคโนโลยี มาปรับใช้กับการทำการเกษตร ซึ่งคำตอบที่ได้จากเจ้าของสวน “สมโภชน์ ทัศมากร” ก็ทำให้ทราบว่าลูกชายของเขา “เฉลิมพล ทัศมากร” ประธานเครือข่าย Young Smart Farmer แห่งเกาะช้าง จ.ตราด เป็นผู้นำนวัตกรรมและเทคโนโลยีมาปรับใช้ อย่างเช่นระบบน้ำที่สั่งการด้วยมือถือ ระบบตรวจวัดความชื้นผิวดินว่าชื้นมากน้อยแค่ไหน จะให้น้ำมากน้อยเพียงใด นี่เป็นตัวอย่างหนึ่งที่เกษตรกรไทยสามารถทำได้
คุณสมโภชน์เล่าให้ฟังว่าพอนำระบบน้ำอัจฉริยะแบบนี้มาใช้กับสวนก็ไม่ต้องลากสายยางแบบเก่าก่อน ซึ่งอนาคตตัวเขาเองก็อายุเริ่มเยอะคงลากไปมาไม่ไหว ซึ่งก็คงไม่ต่างกับสวนหรือฟาร์มอื่นๆที่แรงงานอยู่ในวัยสูงอายุเป็นส่วนใหญ่ และแรงงานที่จะมาทดแทนก็ใช่ว่าจะหาได้ง่าย แถมค่าแรงต่างๆอีกก็สูง แต่เมื่อนำระบบน้ำแบบนี้มาใช้จะทำให้สามารถลดแรงงาน ได้เวลากลับคืนมามีเวลาไปทำอย่างอื่นได้อีกมากมาย
นอกจากนี้ยังมีระบบพ่นหมอกแบบไทม์เมอร์หรือตั้งเวลา ลดการสูญเสียปุ๋ย ทดแทนแรงงานคน เพราะว่าไม่เฉพาะพ่นน้ำสร้างความชื้นในชั้นบรรยากาศ แต่ยังสามารถพ่นปุ๋ยทางใบหรือฮอร์โมน รวมไปถึงสารชีวภัณฑ์ต่าง ยังไม่หมดยังมีชุดล่อแมลงพลังงานแสงอาทิตย์ ตั้งเวลาทำงานได้ เช่น จะให้ล่อตอนกลางคืนที่แมลงศัตรูกำลังมา แถมเคลื่อนย้ายไปวางตรงไหนก็ได้
นี่อาจเป็นแค่ตัวอย่างและการเริ่มต้นเล็กๆ แต่จริงๆ แล้วเทคโนโลยีและนวัตกรรมสมัยใหม่จะสามารถนำมาปรับใช้ในสวนเกษตรของพี่น้องเกษตรกรได้มากโข ในขณะที่สวนสมโภชน์แห่งนี้ได้เริ่มต้นขึ้นแล้ว ในขณะที่อีกหลายส่วนยังไม่เริ่มต้น และอีกหลายส่วนก็อาจจะไปไกลกว่านี้แล้ว ถามว่าเกษตรกรรายย่อยที่เป็นส่วนใหญ่ของประเทศนี้ เราจะอาศัยกระแสตรงนี้สร้าง ให้มาเป็นจุดที่จะ startup พร้อมไปหรือเกาะกลุ่มกันไปกับกระแสตรงนี้ได้อย่างไร “เครื่องมือหรือแฟลตฟอร์มต่างๆได้ถูกออกแบบมาให้คนคนเดียวสามารถทำอะไรได้หลายอย่าง” อย่าได้คิดว่าเกษตรกรจะใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ไม่ได้ขอให้ดูช่วงนี้ที่เรามีโครงการคนละครึ่ง น้องของผมถึงกับลงทุนซื้อโทรศัพท์เครื่องใหม่ที่เป็น Smartphone มาให้คุณแม่ใช้ ก็เท่ากับว่าเรามีเครื่องมือมีอาวุธอยู่ในมืออยู่แล้ว ขึ้นอยู่กับเราเราจะใช้ให้มันมีประสิทธิภาพเพียงใด
เราเคยเห็นการซื้อขายออนไลน์ผ่านมือถือของเกษตรกรรุ่นใหม่จำนวนมากเวลานี้ แต่ถามว่ามีเกษตรกรรุ่นเก่า(รุ่นบุกเบิก)อีกกี่ล้านคนที่ยังใช้เครื่องมือตรงนี้ได้ไม่เต็มร้อย(มีอาวุธอยู่ในมืออยู่แล้ว) “เกษตรก้าวไกล” ในฐานะที่เป็นสื่อมวลชนเกษตรรายย่อย มองเห็นว่าเราจำเป็นที่จะต้องทำอะไรบางอย่างเพื่อที่จะช่วยกันฉุดเกษตรกรรายย่อยของเราให้ลุกตื่นขึ้นมา จึงขอประกาศว่า ในปี 2564 นี้ เราก็จะออกเดินทางไปตามโครงการเกษตรคือประเทศไทยเช่นเดิม ในการเดินทางครั้งนี้สิ่งที่เราฝันตลอด 3 ปีที่ผ่านมาก็คือจะมีโครงการ #DigitalforFarmer คือนำเทคโนโลยีความรู้ใหม่ๆไปถ่ายทอดกับพี่น้องเกษตรในชุมชนต่างๆ แต่ว่าเราลำพังคนเดียวคงทำได้ยาก #เราร่วมมือกันมากพอแล้วหรือยัง? จึงขอเชิญชวนทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ เอกชน หรือองค์กรต่างๆ มาร่วมมือกัน #เกษตรก้าวไกลไปด้วยกัน เรามีความพร้อมที่จะออกเดินทางและเชื่อมโยงกลุ่มเกษตรกรในชุมชนต่างๆ ท่านมีกำลังส่วนไหนก็มาบวกกัน เราพร้อมที่จะเดินวิ่งไปด้วยกันเพื่อช่วยกันพัฒนาเกษตรไทยให้เจริญ
“จากตัวเลขของกสิกรไทยปี 62 คนไทยอยู่ในภาคเกษตร 1 ใน 3 แต่ตัวเลข GDP(ผลิตภัณฑ์มวลรวม) มีแค่ 8 % นั่นหมายถึงว่าช่องว่าในการพัฒนาเกษตรของเราให้เพิ่มมูลค่ายังมีอีกมาก นวัตกรรมและเทคโนโลยีเท่านั้นที่จะเป็นตัวช่วยทำให้เราก้าวทัน ถ้าเรายังคิดว่าจะทำเกษตรเป็นธุรกิจ” หลังวิกฤตโควิด 19 จึงเป็นความหวังของเกษตรประเทศไทย ความหวังของคนตัวเล็กที่จะวิ่งตามคนตัวใหญ่เกิดขึ้นอีกครั้งแล้วครับ
(คลิกดูข้อมูลสวนสมโภชน์เกาะช้างเพิ่มเติมได้ที่ https://youtu.be/TTRgIBd7eoE)
ขอบคุณ : ทีมงาน ธ.ก.ส.สำนักงานใหญ่ และ ธ.ก.ส.สาขาเกาะช้าง ที่นำทางให้เกษตรก้าวไกลได้ไปเยี่ยมชมสวนสมโภชน์เกาะช้างในคราวนี้
