วันนี้(9 มกราคม 2564) “เกษตรก้าวไกล” ได้มีโอกาสสื่อสารพูดคุยกับ คุณสมชาย แซ่ตัน เจ้าของไร่คุณชาย แห่งบ้านพุตะเคียน ต.ท่าเสา อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี อีกครั้งหนึ่งหลังจากที่เมื่อปีก่อนก็มาเยือนและปีก่อนหน้าก็มาเยือน วาระพูดคุยก็ได้สอบถามไปว่าโควิด-19 ได้พ่นพิษอย่างไรบ้าง คุณสมชายตอบว่า “ทุกอย่างค่อยๆดีขึ้น” ผิดคาดครับ คิดว่าจะบ่นเหมือนคนทั่วๆไปที่ประสบปัญหาภาวะเศรษฐกิจค้าขายไม่คล่อง ซึ่งแต่เดิมก่อนโควิด 19 คือเมื่อปี 2562 สวนคุณสมชายมีนักท่องเที่ยวจีนหลั่งไหลมา แต่ปี 2563 กลับไม่มีเลย แต่คุณสมชายก็บอกว่ายังอยู่ได้สบายๆครับ และถือโอกาสนี้ดูแลสวนอย่างเต็มที่ ซึ่งในปี 2563 ที่ผ่านมาได้ปรับเปลี่ยนสวนเข้าที่เข้าทางมากขึ้นจากที่เมื่อหลายปีก่อนเคยใช้เคมีเป็นหลักและจากเกษตรปลอดภัยที่เป็นอยู่นี้ก็จะเข้าพัฒนาเข้าสู่ระบบเกษตรอินทรีย์ในอนาคตอันใกล้นี้
ทางเกษตรก้าวไกลเคยนำเสนอเรื่องราวสวนคุณชายมา 2 – 3 หน เนื่องจากสวนของเขาได้พัฒนาอยู่ตลอดเวลา โดยในปีล่าสุดเราได้ไป LIVE สด และนำเรื่องราวมาลงใน YouTube (การตัดแต่งใบกล้วยสวนคุณสมชาย https://youtu.be/VoMhDdOT75k LIVE ชมสวนเกษตรผสมผสานของสมชาย แซ่ตัน..ทำสวนอย่างไรให้น่าเที่ยว? https://youtu.be/r6MQmZZt1E0) ปรากฏว่าเป็นที่สนอกสนใจกันมาก เพราะเป็นสวนที่ทำการเกษตรแบบผสมผสานปลูกไม้ผลหลายชนิดและโตวันโตคืน จากเดิมที่เน้นสวนมะละกอฮอลแลนด์เป็นหลัก แต่ตอนนี้มีไม้ผลหลายมาก เช่น เงาะ ทุเรียน กล้วยไข่ กล้วยหอม มะปราง ขนุน ส้มโอ กระท้อน ฯลฯ โดยเฉพาะทุเรียนที่หลายคนปลูกแล้วตายแต่ที่สวนคุณสมชายแทบไม่ตายเลย แถมต้นโตเสมอกันและบางรุ่นที่ปลูกอายุ 4 ปี เริ่มออกดอก หัวใจของการปลูกคือเลียนแบบธรรมชาติ เช่น ปลูกกล้วย มะละกอ แซมทุเรียน เรียกว่าให้พึ่งพาอาศัยและเก็บเกี่ยวผลผลิตไปได้พลางๆ
ก่อนที่จะมาถึงยุคปลูกกล้วย มะละกอ แซมทุเรียนอย่างปัจจุบัน คุณสมชายประสบความสำเร็จในการปลูกกล้วยแซมมะละกอมาก่อน เขาจะใช้ระยะปลูก 3×3 เมตร โดยจะปลูก 1 ต้น แซมแถวเดียวกับมะละกอ จะไม่ปลูกระหว่างร่อง เพราะจะทำให้ยากต่อการเข้าไปบริหารจัดการ แต่จะปลูกกล้วยได้ก็ต่อเมื่อปลูกมะละกอไปแล้ว 5 เดือน หากปลูกพร้อมกันจะทำให้ต้นกล้วยโตเร็ว จะทำให้ใบกล้วยไปบังแสงต้นมะละกอที่โตช้ากว่าได้
อีกเรื่องหนึ่งพันธุ์กล้วยที่ปลูกควรใช้กล้วยหอม กล้วยไข่ และกล้วยเล็บมือนาง ไม่ควรใช้กล้วยน้ำว้า เพราะกอใหญ่จะบังร่มเงาของมะละกอ ทำให้มะละกอเสียหายเจริญเติบโตได้ไม่ดี
พูดถึงการสวนเกษตรผสมผสานต้องยอมรับว่าไร่คุณชายของคุณสมชายเป็นสวนแห่งหนึ่งที่น่าศึกษาดูงานมาก สามารถบรรยายให้ความรู้ทั้งวิชาการและประสบการณ์ได้หมดจด เนื่องจากตัวคุณสมชายนั้นถือได้ว่าเมื่อหลายปีก่อนเขาก็คือเกษตรกรรุ่นใหม่ ที่เคยทำงานประจำมาก่อน เขาเป็นคนในพื้นที่ ต.ท่าเสา อ.ไทรโยค เกิดและโตที่นั่น เรียนจบ ปวช. ทางด้านไฟฟ้ากำลัง ทำงานบริษัทมา 13 ปี ก่อนที่จะออกมารับทอดอาชีพเกษตรกรจากพ่อแม่จนปัจจุบัน
เพราะเหตุนี้จึงอยากเรียนให้ผู้สนใจทราบว่า “เกษตรอคาเดมี-เรียนรู้สิ่งดีดีจากของจริง” ในเครือเว็บไซต์ “เกษตรก้าวไกล” มีโครงการความร่วมมือกับไร่คุณชาย ภายใต้ชื่อโครงการ “ห้องเรียนกลางสวน ชวนเรียนรู้และชิมไปด้วยกัน” วัตถุประสงค์ก็เพื่อเปิดสวนให้ผู้สนใจได้เข้ามาเรียนรู้กันเฉพาะ ซึ่งปกติไร่คุณชายจะเปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าเยี่ยมชม คือไปซื้อผลไม้ได้ในช่วงเดือนเมษายน-มิถุนายน 2564 ซึ่งเป็นช่วงที่มีผลไม้ออกเยอะ แต่ถ้าเป็นช่วงที่นอกเหนือจากนี้ก็จะใช้เวลาทุ่มเทไปกับการทำสวน และในอนาคตทางคุณสมชายบอกว่าจะทำสวนเพื่อการท่องเที่ยวเต็มรูปแบบ
นอกจากนี้ในการจัดโครงการนี้ ยังมีความมุ่งหวังให้กิจกรรมในลักษณะนี้เกิดขึ้นในสวนหรือในฟาร์มของพี่น้องเกษตรกรทั่วประเทศ เนื่องจากปัญหาโควิด-19 เห็นได้ชัดว่าเกษตรคือทางรอดของประเทศไทย แต่จะทำอย่างไรให้เกิดมูลค่าเพิ่มขึ้นมา การทำเป็นสวนเกษตรเพื่อการเรียนรู้หรือเพื่อการท่องเที่ยว จึงน่าจะเป็นรูปแบบหนึ่งที่จะสร้างความยั่งยืนได้
สำหรับโครงการที่จะจัดขึ้นนั้น เน้นการศึกษาเรียนรู้เป็นลำดับแรก ตามแบบฉบับของ “ห้องเรียนกลางสวน” ชนิดที่ว่าจะสามารถนำไปต่อยอดทำเป็นอาชีพที่สวนของตนเองได้เลย ส่วนการชิมเป็นส่วนเสริมจะขึ้นอยู่กับผลไม้ในช่วงนั้นๆ แต่จะมีอย่างแน่นอนคือ มะละกอฮอลแลนด์ กล้วยไข่ กล้วยหอม (สำหรับ มะปราง ขนุน ส้มโอ กระท้อน เงาะ ทุเรียน มะพร้าวน้ำหอม ขอดูช่วงใกล้ๆอีกครั้ง)
หัวข้อการเรียนรู้ประกอบด้วย หลักการการทำสวนแบบเกษตรผสมผสาน การออกแบบวางผังสวน การเลือกชนิดไม้ผลหรือพืชผักที่จะปลูก วิธีการปลูกไม้ผลผสมผสาน หลักการปลูกไม้ผลแต่ละชนิด (เช่น ทุเรียน กล้วย มะละกอ มะม่วง ส้มโอ เงาะ ฯลฯ) การดูแลจัดการสวนให้ได้ผลผลิตดี เทคโนโลยีและนวัตกรรม (การใช้อุปกรณ์เครื่องมือทำสวน) การตลาดเกษตรผสมผสาน ผลตอบแทนต่างๆ ฯลฯ
กำหนดเปิดสวนเพื่อการเรียนรู้…วันเสาร์ที่ 27 มีนาคม 2564 เวลา 13.00-17.00 น. วิธีการสมัครนั้นให้ผู้สนใจสมัครผ่านทางโทรศัพท์หรือไลน์ 0863266490 (เท็น) ค่าลงทะเบียนเรียนท่านละ 555 บาท กรณีมา 2 ท่านขึ้นไป คิดท่านละ 500 บาท พอถึงวันเรียนก็ให้ไปตามจุดนัดหมายที่สวน ซึ่งจะใช้เวลาเดินทางจากกรุงเทพฯ ถึงสวนประมาณ 2.30 ชั่วโมง สามารถไปเช้า-เย็นกลับได้ แต่ถ้าให้ดีควรมีเวลาไปเที่ยวในสถานที่ใกล้เคียง พักค้างคืนที่กาญจนบุรีสัก 1 คืน เพื่อให้เศรษฐกิจหมุนเวียน
(หมายเหตุ…ราคาที่กำหนดนี้ให้จองและชำระเงินภายในเดือนกุมภาพันธ์ กรณีหลังจากนี้ปรับราคาเป็น 666 บาท กรณีมา 2 ท่านขึ้นไป คิดท่านละ 600 บาท โดยหลังจากจองแล้วให้โอนเงินเข้าบัญชีออมทรัพย์ ธนาคารกสิกรไทย สาขาสยาม เลขที่บัญชี 0431516640 ชื่อ
ในราคานี้ทางเกษตรก้าวไกลไม่ได้มีกำไร ขอแค่ให้มีค่าใช้จ่ายน้ำมันรถเท่านั้น เหตุที่จัดก็เพราะว่า เราได้ประกาศความหุ้นส่วนกับเกษตรกรไทยทุกคน โดยทำหน้าที่เสนอข่าวสารความเคลื่อนไหวของพี่น้องเกษตรและสิ่งสำคัญในช่วงที่เกิดโควิด-19 นี้ เราคาดหวังให้เศรษฐกิจของพี่น้องเกษตรกรเกิดการหมุนเวียนและคนไทยเที่ยวเมืองไทย “เกษตรกรอยู่รอดประเทศไทยอยู่ได้” โดยเราคาดว่าสวนที่เราจัดนั้นจะทำให้ผู้คนได้รู้จักมากขึ้น ซึ่งบางสวนก็อาจจะรู้จักกันดีอยู่แล้ว แต่บางสวนที่ยังไม่รู้จักดีก็จะได้รู้จักและจะได้ขายผลผลิตของสวนได้ด้วย
อันนี้เป็นแนวทางหนึ่งที่เราคิดได้ ซึ่งปกติก็จัดโครงการลักษณะนี้อยู่บ้างแล้ว แต่เมื่อเกิดโควิด-19 เราจะขยายผลออกไปอย่างไร ผลผลิตทางการเกษตรหลายตัวคงจะออกมาพรั่งพรูในช่วงเวลาอีกไม่นานนี้ เราจะช่วยกันอย่างไรได้บ้าง ที่เกษตรกรอยู่รอด เราอยู่รอด และผู้สนใจที่เป็นผู้เรียนหรือผู้บริโภคอยู่รอดไปด้วยกัน
พูดมาถึงตรงนี้ ท่านใดที่สนใจก็รีบจองเข้ามาได้ คาดว่าจะรับประมาณ 20 ท่าน และสวนใดที่อยากจะเข้าร่วมโครงการก็ติดต่อมาได้เช่นกันครับ
