สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 จังหวัดชัยนาท คัดเลือกวิสาหกิจชุมชนดีเด่นระดับเขต ปี 2564 จาก 9 วิสาหกิจชุมชนภาคกลาง ผล “วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยววิถีชุมชนเชิงเกษตรบ้านมหาสอน” อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี คว้ารางวัลชนะเลิศ พร้อมเงินรางวัล 6,000 บาท รับโล่และเกียรติบัตร เป็นตัวแทนเขต 1 เข้าชิงระดับประเทศ
นายวีระชัย เข็มวงษ์ ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 จังหวัดชัยนาท เปิดเผยว่า พระราชบัญญัติส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน พ.ศ.2548 มีจุดมุ่งหมายในการส่งเสริมสนับสนุนให้ชุมชนมีการรวมกลุ่มกันประกอบกิจการ โดยการใช้ทุนความรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่น ทุนทรัพยากร ทุนวัฒนธรรม และความสามารถในการบริหารจัดการ เพื่อการสร้างรายได้ มีการช่วยเหลือซึ่งกันและกันในอันที่จะส่งผลให้ชุมชน มีความเข้มแข็ง สามารถพึ่งพาตนเองได้ การประกวดวิสาหกิจชุมชนดีเด่น เป็นการค้นหาวิสาหกิจชุมชนที่มีการบริหารจัดการที่ดี สามารถเป็นต้นแบบในการพัฒนา และเป็นแหล่งเรียนรู้แก่สมาชิกวิสาหกิจชุมชนอื่นๆได้
ในปีงบประมาณ 2564 กรมส่งเสริมการเกษตร ได้กำหนดกิจกรรมประกวดวิสาหกิจชุมชนดีเด่น โดยให้มีการประกวด 3 ระดับ ได้แก่ ระดับจังหวัด ระดับเขต และระดับประเทศ สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 จังหวัดชัยนาท ในฐานะหน่วยงานสังกัดกรมส่งเสริมการเกษตร มีหน้าที่ในการกำกับดูแลและสนับสนุนการดำเนินงานส่งเสริมการเกษตรในพื้นที่ 9 จังหวัดภาคกลาง ได้ดำเนินการจัดประกวดวิสาหกิจชุมชนดีเด่นระดับเขต ปี 2564 ซึ่งวิสาหกิจชุมชนที่ชนะเลิศจะได้รับเงินรางวัล จำนวน 6,000 บาท รองชนะเลิศอันดับ 1 ได้รับเงิน 4,000 บาท รองชนะเลิศอันดับ 2 ได้รับเงิน 2,000 บาท ซึ่งทั้งสามอันดับจะได้รับโล่รางวัลพร้อมเกียรติบัตรอีกด้วย ส่วนผู้ได้รับรางวัลชมเชยจะได้รับเกียรติบัตรเพื่อเป็นขวัญกำลังใจในการพัฒนาการดำเนินงานของกลุ่มให้ดียิ่งขึ้นต่อไป
จากการคัดเลือกวิสาหกิจชุมชนดีเด่นระดับเขต ปี 2564 โดยสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตร ที่ 1 จังหวัดชัยนาท วิสาหกิจชุมชนที่ได้รับรางวัลชนะเลิศ คือ วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยววิถีชุมชนเชิงเกษตรบ้านมหาสอน ซึ่งมีที่ทำการตั้งอยู่ในศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่ บ้านสวนขวัญจังหวัดลพบุรี หมู่ที่ 6 ตำบลมหาสอน อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี
นายวีระชัย กล่าวเพิ่มเติมว่า “ชุมชนมหาสอน” เป็นชุมชนที่อยู่ติดลุ่มน้ำบางขาม มีความเป็นอยู่ที่เรียบง่ายและมีภูมิปัญญาในการดำรงชีพ ทำอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลักส่วนมากจะทำนาข้าว 90% ของพื้นที่เกษตรทั้งหมด ปลูกผักริมน้ำ และเลี้ยงปลา ในปี 2558 ประสบปัญหาภัยแล้งจนถึง ปี 2559 จึงไม่สามารถทำการเกษตรได้ แต่เนื่องจากชุมชนมหาสอน ที่อยู่ติดลุ่มน้ำบางขาม เป็นแหล่งน้ำที่อุดมสมบูรณ์ และทิวทัศน์ที่สวยงาม สงบเหมาะแก่การพักผ่อน และในอดีตมีฉายาว่าอู่ข้าว ซึ่งเป็นพื้นที่ราบลุ่มเหมาะแก่การปลูกข้าวจึงทำให้ข้าวที่เพาะปลูกบริเวณนี้มีคุณภาพที่ดี ทั้งยังมีประวัติศาสตร์ ที่ยาวนานมากกว่าพันปีในยุคทวารวดีต้นกำเนิดธิดาเมืองละโว้ “พระนางจามเทวี” เส้นทางแม่น้ำบางขามของพระนางจามเทวี จากลพบุรีไปสู่เมืองลำพูน ล้วนเป็นแหล่งท่องเที่ยวมีสีสันประวัติศาสตร์ท้องถิ่น เหมาะแก่การท่องเที่ยวทางเลือกไปเมืองรอง สู่ท้องถิ่นลพบุรี จึงเกิดแนวความคิดนำภูมิปัญญาของคนในท้องถิ่น มาผลิตสินค้าคุณภาพ รวมกับการท่องเที่ยว ปัจจุบันลุ่มน้ำบางขามได้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยววิถีชุมชนเชิงเกษตร ที่กำลังได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยว จึงได้เกิดการรวมตัวกันของคนในชุมชนจัดตั้งเป็น “วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยววิถีชุมชนเชิงเกษตรบ้านมหาสอน” หรือ “บ้านสวนขวัญ” จุดเด่นคือ การนำเสนอวิถีชีวิตของคนชุมชนใน 3 ด้าน คือ ด้านวิถีเกษตรกรรม ด้านวิถีชุมชน ด้านวิถีคนลุ่มน้ำบางขาม ผ่านกิจกรรมต่างๆ ของแหล่งท่องเที่ยว อีกทั้งยังอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่น และวัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่นที่สืบทอดกันมายาวนาน โดยผ่านวันสำคัญต่างๆ เช่น พิธีแห่พระแม่โพสพ พิธีบายศรีข้าว เชื่อมโยงกับประเพณีใส่กระจาด หรือเส่อกระจาด ซึ่งเป็นประเพณีของชาวไทยพวนในอำเภอบ้านหมี่ (ลพบุรี) และได้จดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมชน เมื่อวันที่ 29 มกราคม 2560 ปัจจุบันมีสมาชิก 52 ครัวเรือน โดยมีคุณอิงณภัสร์ วงษ์สิทธิชัย เป็นประธาน ซึ่งเป็น Young Smart Farmer ของกรมส่งเสริมการเกษตร อีกทั้งประธานศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่ และประธานศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร เครือข่ายของอำเภอบ้านหมี่
“วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยววิถีชุมชนเชิงเกษตรบ้านมหาสอน หรือ บ้านสวนขวัญ มีแนวความคิด ในการสร้างโอกาส การนำภูมิปัญญาของคนในท้องถิ่น มาผลิตสินค้าคุณภาพ สร้างกิจกรรมเพื่อรวมพลังในการขจัดปัญหาของตนเอง แก้ปัญหาของกลุ่มได้อย่างตรงประเด็น เช่น ความยากจน หนี้สิน ลดความเหลื่อมล้ำด้านต่างๆ และการรับมือจากภัยธรรมชาติ เป็นต้น จึงเป็นอีกหนึ่งแหล่งเรียนรู้ด้านการเกษตรและวิถีชุมชนที่น่าสนใจ ที่ถึงแม้ว่าไม่อลังการ แต่ก็มีดีในตัวแบบพอดีและพอเพียง และไม่ได้ประดิษฐ์จนกลายเป็นการเปลี่ยนวิถีชุมชนเพื่อธุรกิจมากจนเกินไป หากแต่ทำไปเพื่อหล่อเลี้ยงคนในชุมชนแห่งลุ่มน้ำบางขามแบบเกื้อกูลและเกื้อหนุนซึ่งกันและกัน”
นายวีระชัย กล่าวเพิ่มเติมว่า สิ่งสำคัญที่ทำให้ วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยววิถีชุมชนเชิงเกษตรบ้านมหาสอน ได้รับคัดเลือกให้เป็นวิสาหกิจชุมชนดีเด่นระดับเขต คือ กลุ่มมีกิจกรรมหลากหลาย เชื่องโยงเกื้อกูลกัน ส่งผลให้เกิดการลดความเสี่ยงในการประกอบกิจการ มีการจัดสวัสดิการให้สมาชิกอย่างเป็นระบบ ทำให้สมาชิกมีรายได้เพิ่มขึ้น หนี้ของสมาชิกไม่ลดลง สมาชิกและกลุ่มมีเงินออมมากขึ้น กลุ่มมีเงินทุนสำรองสำหรับประกอบการได้อย่างต่อเนื่อง กิจการมีการเติบโตอย่างต่อเนื่อง มีสมาชิกเพิ่มขึ้นทุกปี และมีการเตรียมการเพื่อสืบทอดกิจการในอนาคต
อย่าไรก็ตามในพื้นที่ 9 จังหวัดภาคกลาง ภายใต้ความรับผิดชอบของ สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 จังหวัดชัยนาท ยังมีวิสาหกิจชุมชนอีก 3,448 วิสาหกิจชุมชน (ข้อมูล ณ วันที่ 3 ก.ค. 64) ซึ่งมีกิจกรรมและการดำเนินงานในรูปแบบกลุ่มที่มีเป้าหมายเดียวกัน คือเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของพี่น้องเกษตรกร ซึ่งสามารถพัฒนาให้ประสบความสำเร็จได้เช่นเดียวกับ วิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยววิถีชุมชนเชิงเกษตรบ้านมหาสอน สิ่งสำคัญที่สุด คือความรักความสามัคคีของสมาชิก และการสนับสนุนจากหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนอย่างเหมาะสมนั่นเอง ผอ.วีระชัย กล่าวในที่สุด
