เรื่องน้ำเป็นเรื่องใหญ่เป็นหัวใจของการเกษตร ดังเช่นสวนเกษตรของอาจารย์สมาน รักษาพราหมณ์ ผู้ผลิตปุ๋ยอินทรีย์ตราต่างๆ เช่น ตราสนฉัตร ตราสมอบก ฯลฯ และตราเกษตรก้าวไกล “หมวกเขียว” ที่มีกำหนดออกเร็วๆนี้ ซึ่งสวนเกษตรตั้งอยู่ที่ ต.ดอนตูม อ.บางเลน จ.นครปฐม บอกว่าตนเองซื้อที่ดินตรงนี้มาจำนวน 50 ไร่ เมื่อหลายสิบปีที่แล้ว เดิมเป็นที่ดินทำนา แต่ชาวบ้านบอกว่าพื้นที่ตรงนี้น้ำเปรี้ยว ซึ่งจะเป็นหนองน้ำขนาดใหญ่ ทำนาไม่ได้ ตนจึงตัดสินนใจขุดลอกขึ้นมาใหม่ และไหนๆก็คิดว่าถ้าน้ำทำนาไม่ได้จะลองมาเลี้ยงปลาได้ไหม ซึ่งตนเองมีความรู้เรื่องการใช้จุลินทรีย์เพื่อการเลี้ยงสัตว์น้ำและทำส่งขายให้ประเทศเวียดนามอยู่ด้วย
สระน้ำขนาดใหญ่หัวใจของสวน
คุณศุภชัย ทีมงานเกษตรก้าวไกล และ อาจารย์สมาน รักษาพราหมณ์
“เมื่อตัดสินใจจะรื้อหนองน้ำเดิมที่ชาวบ้านบอกว่าน้ำเปรี้ยวก็คิดว่าจะต้องทำสระน้ำให้ใหญ่ขึ้นให้สามารถรับน้ำจากธรรมชาติได้มาก และทำเป็นสระน้ำขนาดใหญ่จำนวน 4 สระ รวมทั้งสระน้ำขนาดย่อมอีก 4-5 สระ กลายเป็นผืนน้ำ 3 ส่วน ผืนดิน 1 ส่วน เท่ากับโลกของเรา ผืนน้ำ 3 ส่วน ผืนดิน 1 ส่วน ทั้งนี้เพื่อให้ง่ายต่อการบริหารจัดการ และคิดว่าจะเลี้ยงปลาด้วยในเวลานั้น แต่ทำไปทำมาก็ไม่ได้เลี้ยงอย่างจริงจังคงเลี้ยงแบบธรรมชาติให้ปลาหากินเองและมีอาหารเสริมบ้างครั้งคราว ซึ่งเวลานั้นยังไม่มีระบบชลประทาน แต่ตอนหลังมีระบบน้ำชลประทานผ่านตรงหน้าแปลง จากที่คิดว่าขุดสระเพื่อให้มีน้ำไว้ใช้อย่างพอเพียงในช่วงหน้าแล้งก็เลยว่ามีระบบชลประทานเข้ามาเติมเต็มไม่เคยขาด คือถ้าสระน้ำพร่องน้ำเราก็เปิดท่อน้ำให้ไหลเข้ามาได้ตลอดเวลาครับ”
มะม่วงกำลังให้ผลผลิตจำนวนมาก
ที่คันบ่อของอาจารย์สมานจะเว้นพื้นที่ไว้กว้างเพื่อให้สามารถปลูกพืชผักที่ต้องการได้ เช่น มะม่วงหลายสายพันธุ์ กล้วยน้ำว้า กล้วยหอม มะพร้าวน้ำหอม พืชกระท่อม ฯลฯ และยังมีโรงเรือนที่ใช้เพื่อการปลูกผัก รวมทั้งโรงเรือนที่ไว้อบผลิตผลทางการเกษตร
ที่เห็นไกลๆเป็นโรงเรือนปลูกผัก
อาจารย์สมาน ได้พูดถึงแนวทางการทำเกษตรว่า ตนเองยังมีที่นาที่อยู่ใกล้ๆอีก 2-3 แปลง เป็นการทำนาแบบอินทรีย์ ซึ่งชาวบ้านจะบอกว่าทำไม่ได้ผล แต่ตนก็ได้พิสูจน์ให้เห็นทำนาแบบอินทรีย์ก็ได้ผลดีได้ข้าวเทียบเท่ากับนาเคมี แต่ต้นทุนต่ำกว่ามาก
ทำนาแบบใช้ปุ๋ยอินทรีย์
สำหรับในอนาคตผืนดิน 50 ไร่นี้ จะทำเป็นศูนย์เรียนรู้ให้เต็มรูปแบบมากขึ้น จากเดิมที่ได้สร้างเป็นอาคารห้องประชุมเอนกประสงค์ทำเป็นศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพสินค้าเกษตร(เครือข่าย) ต.ดอนตูม อ.บางเลน จ.นครปฐม และยังมีอีกอาคารหนึ่งเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์(ยั่งยืน) กลุ่มนาแปลงใหญ่ บ้านดอนยอ ด้านหลังอาคารนี้จะเป็นโรงสีขนาดเล็ก แต่กำลังจะปรับเปลี่ยนใหม่ทำเป็นโรงสกัดน้ำมันรำข้าว
ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพสินค้าเกษตร(เครือข่าย) ต.ดอนตูม
กลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์(ยั่งยืน) กลุ่มนาแปลงใหญ่ บ้านดอนยอ
นอกจากนี้จะร่วมมือกับเว็บไซต์เกษตรก้าวไกลเปิดเป็นศูนย์เรียนรู้เกษตรก้าวไกล โดยจะเน้นอบรมหลักสูตรด้านการเกษตรที่หลากหลาย เน้นในเรื่องพลังงานสะอาด เรื่องดิน ปุ๋ย และระบบน้ำ และในช่วงแรกจะเปิดเรียนรู้เรื่องการติดตั้งปั๊มน้ำโซล่าเซลล์เพื่อการเกษตร เพราะมองว่าพลังงานแสงแดดเป็นพลังงานที่สะอาดจะเข้ามาทดแทนพลังงานไฟฟ้าและพลังงานน้ำมันในอนาคตอันใกล้นี้
ศาลาลอยน้ำจะเป็นห้องเรียนโซล่าเซลล์ลอยน้ำได้หรือไม่?
“ผมมีโครงการความร่วมมือกับเว็บไซต์เกษตรก้าวไกล จะจัดหลักสูตรอบรมเรื่องพลังงานทางเลือกที่เวลานี้ค่าไฟฟ้าแพง ค่าน้ำมันก็ยิ่งแพง และแสงแดดบ้านเรามีความแรงเกินพอ อุปกรณ์ที่จะมาติดตั้งก็ถูกลงมาก เกษตรกรน่าจะหันมาทางนี้กันเยอะ ผมเองก็คิดว่าจะทำเป็นห้องเรียนลอยน้ำที่หลังคาก็จะมุงด้วยแผงโซล่าเซลล์ โดยจะติดตั้งให้สามารถใช้งานได้จริงและเปิดให้ผู้สนใจเข้ามาเรียนรู้เพื่อให้สามารถทำได้ด้วยตนเอง ซึ่งถ้าหลักสูตรนี้สำเร็จก็จะเปิดหลักสูตรอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง อย่างเช่น ระบบน้ำอัตโนมัติสั่งการผ่านมือถือ โดยทั้งหมดที่คุยกับทีมงานเกษตรก้าวไกลเราจะอาศัยความร่วมมือ หน่วยงานไหนหรือองค์ใดที่คิดเห็นว่าจะทำประโยชน์ร่วมกันได้ โดยเป้าหมายเพื่อความรู้ด้านเกษตรสมัยใหม่เพื่อเกษตรกรไทย ก็ขอเชิญชวนมาร่วมมือกันนะครับ” อาจารย์สมาน กล่าวในที่สุด
จอดรถได้กว้างขวาง
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทร.ไอดีไลน์ 0863185789 (คุณศุภชัย) พร้อมร่วมมือเพื่อเกษตรก้าวไกลไปด้วยกันครับ
