แปลงใหญ่เห็ดนางฟ้าตำบลปากช่อง อ.จอมบึง จ.ราชบุรี ตั้งเป้าเป็นเจ้าตลาดเห็ด การันตีมีสินค้าตลอดทั้งปี หลังกรมส่งเสริมการเกษตร สนับสนุนก่อสร้างโรงเรือนอัจฉริยะ 7 โรง เพื่อเพิ่มคุณภาพและปริมาณการผลิตให้เพียงพอต่อความต้องการของตลาด จนสามารถสร้างรายได้ให้สมาชิกอย่างยั่งยืน
นายสุพัฒน์ อ่อนคง เกษตรจังหวัดราชบุรี และนายกิตติทัต ส่องสว่าง เกษตรอำเภอจอมบึง พร้อมเจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรจังหวัดราชบุรี ลงพื้นที่เยี่ยมชมกระบวนการผลิตของแปลงใหญ่เห็ดนางฟ้าตำบลปากช่อง อำเภอจอมบึง บริเวณบ้านเห็ดพิมพ์ทอง เลขที่ 66 หมู่ที่ 11 ตำบลปากช่อง ภายหลังกรมส่งเสริมการเกษตร โดยสำนักงานเกษตรจังหวัดราชบุรี และสำนักงานเกษตรอำเภอจอมบึง ได้ส่งเสริมและสนับสนุนให้เกษตรกรรวมกลุ่มเป็นแปลงใหญ่ เพื่อผลิตเห็ด และพืชผักที่มีคุณภาพและปลอดภัยออกจำหน่าย สร้างรายได้ให้กับสมาชิก และยังเป็นแหล่งเรียนรู้ต้นแบบด้านการเกษตรสมัยใหม่อีกด้วย
นายสุพัฒน์ อ่อนคง เกษตรจังหวัดราชบุรี กล่าวว่า นโยบายแปลงใหญ่คือการเพิ่มปริมาณและประสิทธิภาพผลผลิต ลดต้นทุน การแปรรูปหรือการสร้างมูลค่าผลผลิต การเชื่อมโยงการตลาด และการรวมกลุ่มที่เข้มแข็ง โดยแปลงใหญ่เห็ดนางฟ้าตำบลปากช่อง ถือเป็นอีกหนึ่งกลุ่มต้นแบบที่ประสบความสำเร็จตามนโยบายแปลงใหญ่ โดยเฉพาะการรวมกลุ่มที่เข้มแข็งและกระบวนการผลิตที่มีคุณภาพ เนื่องจากสมาชิก จำนวน 30 คน ที่มีนางพิมพ์ทอง ดวงจันทร์ เป็นประธานกลุ่มแปลงใหญ่ฯ ได้ผลิตหัวเชื้อเห็ดที่มีคุณภาพ จนทำให้ผลผลิตเห็ดของสมาชิกทุกคนมีดอกเห็ดที่อวบใหญ่ สะอาด และปลอดภัย ตรงตามความต้องการของตลาด ทำให้ขายได้ราคาดี ส่วนเชื้อก้อนเห็ดก็ขายได้ปริมาณมาก เนื่องจากลูกค้าส่วนใหญ่มั่นใจในคุณภาพว่า หากซื้อไปเพาะก็จะให้ผลผลิตทุกก้อน
อีกทั้งยังสนับสนุนให้ผลผลิตไม่ว่าจะเป็นเห็ดนางฟ้า เห็ดหูหนู และเห็ดนางรมดำ ได้รับรองมาตรฐาน GAP (หลักปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี) จากกรมวิชาการเกษตร จนปัจจุบันสินค้าของสมาชิกทุกคนผ่านมาตรฐานGAP ทั้งหมด จนเกิดความเชื่อมั่นในกลุ่มลูกค้าเป็นวงกว้าง ทำให้ยอดขายเพิ่มขึ้นทั้งเห็ดสดและเชื้อเห็ดก้อน โดยเชื้อเห็ดก้อนทางกลุ่มรับประกันให้ว่าได้ผลผลิตทุกก้อน หรือรับเคลมทุกก้อนนั่นเอง ส่วนด้านการตลาดจะมีการรวบรวมเห็ดสดนำส่งให้กับกลุ่มลูกค้าในตลาดสี่มุมเมืองทุกวัน นอกจากนี้ยังเปิดขายในเพจ Facebook ทั้งเห็ดสดและเชื้อก้อนเห็ดด้วย ทำให้มียอดขายทุกวัน สร้างรายได้ให้กับสมาชิกในกลุ่มอย่างต่อเนื่อง เกิดความมั่นคงทางรายได้ ส่งผลดีต่อคุณภาพชีวิตของสมาชิกทั้งหมดอย่างยั่งยืน
ด้าน นายกิตติทัต ส่องสว่าง เกษตรอำเภอจอมบึง กล่าวถึงการเข้าสนับสนุนและช่วยเหลือด้านต่าง ๆ กับแปลงใหญ่เห็ดนางฟ้าตำบลปากช่องว่า ก่อนหน้านี้ชาวบ้านยังรวมกลุ่มกันแบบหลวม ๆ ต่างคนต่างทำ ทำให้เข้าไปแนะนำจนเกิดการรวมกลุ่มเป็นแปลงใหญ่ โดยร่วมกัน ทั้งการพัฒนาคุณภาพสินค้า การถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับสมาชิกและเกษตรกรที่สนใจในกระบวนการผลิตเห็ดคุณภาพ และการตลาด หลังจากนั้นมีการสนับสนุนงบประมาณจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จำนวน 2,962,800 บาท เพื่อก่อสร้างโรงเรือนอัจฉริยะและจัดซื้ออุปกรณ์ต่าง ๆ เพื่อให้ปริมาณการผลิตต่อวันเพิ่มขึ้นเพียงพอต่อความต้องการของลูกค้า
“โรงเรือนอัจฉริยะก่อสร้างทั้งหมด 7 โรง เพื่อเป็นโรงเรือนต้นแบบให้กับคนในชุมชนและเกษตรกรทั่วไปที่สนใจมาเรียนรู้กระบวนการผลิตเห็ดสดและเชื้อเห็ดก้อน โรงเรือนธรรมดาที่ชาวบ้านนำวัสดุในท้องถิ่นมาก่อสร้าง จะสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้เพียงปีละ 1-2 ครั้ง แต่ถ้าเป็นโรงเรือนอัจฉริยะ จะเก็บเกี่ยวได้ปีละ 3 ครั้ง และได้ปริมาณผลผลิตที่มากกว่า ทำให้ที่ผ่านมาสมาชิกของกลุ่มทุกคนได้รับรองมาตรฐาน GAP สร้างความมั่นใจให้กับผู้บริโภคได้เป็นอย่างดี”
เกษตรอำเภอจอมบึง กล่าวเพิ่มเติมว่า การรวมกลุ่มเป็นแปลงใหญ่ส่งผลดีต่อเกษตรกรโดยตรง เนื่องจากมีฐานลูกค้าที่แน่นอน โดยเฉพาะตลาดสี่มุมเมือง ที่จะต้องนำส่งเห็ดไปขายทุกวัน ทำให้เกิดการรายได้อย่างสม่ำเสมอ และต่อเนื่อง ชาวบ้านไม่ต้องไปประกอบอาชีพที่อื่น และลูกหลานก็สามารถสานต่อจากอาชีพจากพ่อแม่ได้เลย เพราะมีองค์ความรู้ มีการรวมกลุ่มที่เข้มแข็ง มีส่วนงานราชการให้การสนับสนุน มีฐานลูกค้าที่แน่นอน เกิดการสร้างงาน สร้างรายได้ในชุมชนอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน
นางพิมพ์ทอง ดวงจันทร์ ประธานแปลงใหญ่เห็ดนางฟ้าตำบลปากช่อง กล่าวถึงก่อนจะมาเริ่มต้นผลิตเห็ดสดและก้อนเชื้อเห็ดว่า ทำไร่อ้อยและไร่มันสำปะหลังมาตลอด เพราะรุ่นพ่อรุ่นแม่พาทำตั้งแต่ยังเล็ก แต่การปลูกอ้อยและมันสำปะหลังบางปีประสบปัญหาฝนแล้ง บางปีค่าปุ๋ยแพง ทำให้ต้นทุนการผลิตสูงขึ้น ประกอบกับราคาสินค้าตกต่ำ จึงทำให้ขาดทุน เป็นหนี้สินตามมา จึงได้มองหาลู่ทางใหม่ โดยเห็นคนในชุมชนเพาะเห็ดขาย จึงได้ศึกษาและทำตาม จนทำให้ได้เงินมาประมาณ 1 หมื่นบาท จากนั้นจึงเห็นว่าการเพาะเห็ดขายน่าจะทำให้ได้กำไรมากขึ้น จึงได้เริ่มศึกษาและลองผิดลองถูกอย่างจริงใจ โดยเริ่มจากการใช้วัสดุในท้องถิ่นมาทำโรงเรือนเพาะเห็ด โดยซื้อก้อนเห็ดมาเปิดดอก และได้รับการตอบจากลูกค้ามากขึ้น
จากนั้นทางสำนักงานเกษตรจังหวัดราชบุรี และสำนักงานเกษตรอำเภอจอมบึง จึงได้เข้ามาส่งเสริมให้เกิดการรวมกลุ่มเป็นแปลงใหญ่เห็ด โดยสนับสนุนเรื่องเงินทุนและการก่อสร้างโรงเรือนอัจฉริยะเพื่อใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ามาช่วยในการผลิต โรงเรือนอัจฉริยะช่วยลดอุณหภูมิจากภายนอกได้ 5-7 องศาเซลเซียส เพราะบางช่วงเห็ดต้องการอุณหภูมิที่เย็นกว่าภายนอก และบางช่วงต้องการความอบอ้าว โดยใช้ระบบไฮบริด เข้าช่วยในการปรับอุณหภูมิและการเปิด-ปิดระบบน้ำผ่านแอพพลิเคชั่น และมีแผงโซล่าเซลล์เข้ามาช่วยด้วย ทำให้สมาชิกง่ายต่อการควบคุมการเจริญเติบโตของเห็ด ถือว่าดีกว่าโรงเรือนธรรมดามาก เพราะหากควบคุมอุณหภูมิได้ไม่ดีก็จะทำให้เห็ดไม่งอก หรือฝ่อได้
“ด้านการตลาด จะขายแบบไม่ผ่านพ่อค้าคนกลาง โดยทางกลุ่มจะรวบรวมเห็ดของสมาชิกทั้งหมดที่ผลิตได้ในแต่ละวันมารวมกันในช่วงเย็น จากนั้นก็นำไปส่งไปขายในตลาดสี่มุมเมืองทุกวัน เป็นการซื้อขายตรงระหว่างผู้ผลิตและผู้จำหน่าย ทำให้ได้ในราคาที่พอใจ สมาชิกมีเงินหมุนเวียนทุกวัน ส่วนปัญหาหนี้สินของสมาชิกบางคนก็เริ่มเบาบางลง เพราะมีเงินบางส่วนไปใช้หนี้ และหากชาวบ้านเดือดร้อน ทางกลุ่มจะส่งเสริมให้นำเห็ดก้อนไปเพาะ เพื่อให้เกิดรายได้ เนื่องจากกลุ่มเรามีลูกค้ารองรับ สามารถรับซื้อได้ทั้งหมด”
ประธานแปลงใหญ่เห็ดนางฟ้าตำบลปากช่อง กล่าวอีกว่า จุดเด่นของกลุ่มคือสมาชิกทั้งหมดมีส่วนร่วมในทุกกิจกรรมของกลุ่ม ไม่มีการแตกแยก เพราะสมาชิกพบเจอกันทุกวัน มีความสนิทสนมกันทุกคน มีการพบปะกันเป็นประจำ จนเกิดความเข้มแข็ง และในอนาคตเชื่อว่าแปลงใหญ่เห็ดตำบลปากช่อง จะเป็นเจ้าตลาดเห็ด เพราะกลุ่มของเรามีการขายเห็ดทั้งปี ตลอด 365 วัน และ ยินดีจะถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการเพาะเห็ด และทำเชื้อเห็ด ให้กับเกษตรกรหรือประชาชนที่สนใจสามารถเข้ามาเรียนรู้ได้ กระบวนการผลิตทั้งหมดไม่ยุ่งยาก แค่นำก้อนเชื้อเห็ดไปเพาะในโรงเรือน หรือในภาชนะอื่น ๆ และหมั่นรดน้ำก็สามารถมีเห็ดไว้รับประทาน หรือ นำไปขายได้ พร้อมต่อยอดเป็นอาชีพสร้างรายได้เลี้ยงครอบครัวได้ในอนาคต
