เรื่อง : จตุพล ยอดวงศ์พะเนา
บ่อยครั้งที่ทีมงานเกษตรก้าวไกล จะเดินทางไปทำข่าวเกษตรทุกแห่งหนทั่วประเทศ ตามสโลแกน..ทุกทิศทั่วไทยเกษตรก้าวไกลไปถึง
วันนี้เราเดินทางจากกรุงเทพฯกว่า 500 กิโลเมตร ไปที่เขื่อนอุบลรัตน์ ฝั่ง จ.หนองบัวลำภู ตามหาปลาส้มสายเดี่ยวที่บ้านห้วยบง โดยการสนับสนุนของธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.)
เริ่มต้นจากการนั่งเรือข้ามเขื่อน ไปพบชาวบ้านที่กำลังชั่งปลาทองกรายและปลาเนื้ออ่อน ปลาที่จับได้จากเขื่อนอุบลรัตน์ ฝั่ง จ.หนองบัวลำภู มีทั้งตัวใหญ่และตัวเล็ก ซึ่งชาวบ้านกำลังนำมาแปรรูปกันอย่างขะมักเขม้น ทีมงานเราถามหา “แม่หนูเพียร” เจ้าของปลาส้มสายเดี่ยว ชาวบ้านชี้ให้เราไปอีกหมู่บ้านหนึ่ง
เราดั้นด้นไปจนพบประธานหนูเพียร เมฆข้น ประธานกลุ่มแปรรูปปลาบ้านห้วยบง หรือปลาส้มสายเดี่ยวบ้านห้วยบง ก่อนที่แม่หนูเพียร จะพาทีมงานเกษตรก้าวไกลไปพบกับการอบรมการแปรรูปปลาที่มีวิทยากรมืออาชีพ มาจัดอบรมถึงหมู่บ้าน มีชาวบ้านมาร่วมรับฟังการอบรมกันอย่างเนืองแน่น
นางหนูเพียร เมฆข้น ประธานกลุ่มแปรรูปปลาบ้านห้วยบง
วันนี้นับว่ามาในจังหวะพอดี เพราะทางกลุ่มได้จัดอบรมเมนูใหม่ โดยมีทีมวิทยากรมาทำการถ่ายทอดความรู้และฝึกปฎิบัติจริง เริ่มต้นจาก ผศ ดร.กษมา ชารีโคตร สาขาเทคโนโลยีอาหารและโภชนาการมหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี ดร.ศริสา ทวีแสง และ ผศ.ดร.ศรัญา วอขวา จากคณะเทคโนโลยี และวิศวกรรมศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี
เราจะเริ่มจากการทำน้ำพริกปลาส้มแห้ง และลูกชิ้นปลา ถือว่าการนำปลามาแปรรูปเป็นสินค้ามูลค่าสูง ดีกว่าการขายปลาเป็นตัวๆ โดยปลาส้มเราขายกิโลกรัมละ 150 บาท แต่เมื่อมาทำเป็นลูกชิ้นปลาเราจะเพิ่มมูลค่า เป็นกิโลกรัมละ 300 บาท
วิทยากรมาอบรมทำเมนูใหม่
ผศ.ดร.กษมา กล่าวว่าทุกมหาวิทยาลัยราชภัฏทั่วประเทศ เรามีภารกิจการพัฒนาสินค้าพื้นถิ่น เราจะมีหน่วยบริการวิชาการในแต่ละคณะ ประชาชนสามารถไปติดต่อได้ในแต่ละคณะ ที่มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานีติดต่อได้โดยตรงที่คณะเทคโนโลยีและวิศวกรรมศาสตร์ เราจะมีคณาจารย์มาอบรมให้ความรู้แก่เกษตรกรในการเพิ่มมูลค่าสินค้าของแต่ละพื้นที่
ด้านแม่หนูเพียร กล่าวว่า ปลาที่เราจะนำไปทำปลาส้มสายเดี่ยวคือปลานวลจันทร์ น้ำหนักปลาประมาณ 1-2 กิโลกรัมเหมาะกับการนำมาแปรรูปเป็นปลาส้ม ปลาเหล่านี้เราจับได้จากเขื่อนอุบลรัตน์ วิธีการทำเมื่อได้ปลามาแล้วเราจะนำมาขอดเกล็ดและนำเครื่องในออกแล้วนำมาแล่เป็นชิ้นๆ เราจะเลือกวัตถุดิบที่สดและสะอาด ก่อนที่จะนำมาขูดและบดละเอียด แช่น้ำแข็งไว้ประมาณ 30 นาทีก่อนจะนำไปแปรรูปเป็นปลาส้มสายเดี่ยวโดยมีเครื่องปรุงที่เราเตรียมไว้แล้ว ผสมจนเกิดรสชาติที่อร่อย
แม่หนูเพียร กล่าวต่อไปว่า กลุ่มของเราทำปลาส้มหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นปลาส้มปลาตะเพียน ปลาส้มปลานิล ปลาส้มปลาสวาย แต่ที่สร้างชื่อเสียงให้เรามากที่สุดคือปลาส้มสายเดี่ยว ตรา ๑ เดี่ยว
“ที่มาของปลาส้มสายเดี่ยว เมื่อก่อนเราจะทำปลาส้มก้อนหรือปลาส้มฟัก แต่เมื่อเรียกปลาส้มก้อนหรือปลาส้มฟัก ชื่อมันไม่เป็นที่จดจำของผู้บริโภค เราจึงนำมาปรึกษากันว่าเราจะตั้งชื่อว่าอะไร ที่ประชุมมีมติพร้อมเพียงกันว่าให้ชื่อปลาส้มสายเดี่ยว เพราะยุคนั้นมีสาวๆ ชอบใส่สายเดี่ยว และปลาส้มที่เรานำมาห่อใบตองเป็นใบตองสายเดี่ยว เพื่อไม่ให้เนื้อปลาติดกัน จึงเหมาะกับชื่อปลาส้มสายเดี่ยว สร้างการรับรู้ใหม่ให้แก่ผู้บริโภคจนเป็นที่ติดตราตรึงใจ ประกอบกับทั้งที่มีรสชาติอร่อย จึงมีคนสั่งซื้อเป็นจำนวนมาก เพราะปลาส้มของเราเป็นเนื้อปลาล้วนๆ ไม่ใส่วัตถุกันเสียแต่อย่างใด ไม่ผสมสี และไม่ได้แต่งกลิ่นใดๆ ทั้งสิ้น เมื่อนำไปนึ่งหรือไปย่างจะได้อรรถรสของกลิ่นปลาส้มล้วนๆ” แม่หนูเพียรกล่าวอย่างภาคภูมิใจ
การันตีว่าอร่อยทุกเมนู
แต่ละตลาดจะขายไม่เหมือนกัน ในจังหวัดหนองบัวลำภู เราจะปั้นเป็น 40 ก้อน ต่อ 1 กิโลกรัม ส่วนที่จังหวัดอุดรธานีลูกค้าจะสั่ง 30 ก้อนต่อ 1 กิโลกรัม เราจึงมีบล็อกแม่พิมพ์เพื่อทำตาม order ของลูกค้า
สินค้าของเราราคาไม่แพง เราจะแพ็ค 12 ชิ้น 50 บาท นอกจากนี้เรายังมีย่อยคือแพ็ค 5 ชิ้น 20 บาท เรามีทั้งขายปลีกและขายส่งตามงานต่างๆ
ทีมงานเกษตรก้าวไกลมุ่งมั่นที่จะนำเสนอเรื่องรางของเกษตรกรที่สร้างเกษตรมูลค่าสูง
ประธานกลุ่มแปรรูปปลาส้มสายเดี่ยวกล่าวต่อไปว่า การที่กลุ่มของเราจะประสบความสำเร็จได้ โดยการรวมกลุ่มกัน และได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐและเอกชน เงินทุนทุนหมุนเวียนได้จากธ.ก.ส. สาขาอำเภอโนนสัง จ.หนองบัวลำภู ซึ่งเจ้าหน้าที่ธนาคารให้การดูแลเป็นอย่างดี นอกจากให้สินเชื่อแล้ว ยังพาไปศึกษาดูงานของกลุ่มเกษตรกรอื่นๆ ที่ประสบความสำเร็จอีกด้วย
“สินค้าของเราเป็นที่รับรู้และถูกอกถูกใจของนักบริโภคทั้ง 4 ภาค โดยเฉพาะภาคอีสานจะได้รับความนิยมเป็นอย่างยิ่ง” ประธานกลุ่มแปรรูปปลาสายเดี่ยวกล่าว ก่อนจะเชิญชวนทีมงานเกษตรก้าวไกล นำโดยลุงพร ไปชิมสินค้าอันลือชื่อ ไม่ว่าจะเป็นปลาส้มสายเดี่ยวทั้งปรุงสุกและดิบ ปลาส้มไข่ปลา ปลาขาวสร้อยแดดเดียวทอดกรอบ แคนเซี่ยมสูง ทอดปลาส้มปลาตะเพียน ส้มปลาสวาย นอกจากนี้ยังมีผลิตภัณฑ์ต่อยอดคือน้ำพริกปลาส้ม ปลาแผ่น
ถ้ามา จ.หนองบัวลำภู ไม่ได้ชิมปลาส้มสายเดี่ยว ตรา ๑ เดียว ของหมู่บ้านห้วยบง อ.โนนสัง ถือว่ามาไม่ถึง จ.หนองบัวลำภู สนใจสั่งซื้อได้ที่เพจ กลุ่มแปรรูปปลาหมู่บ้านห้วยบงตรา ๑ เดียว รับรองจะติดใจไปอีกนานครับ
