กรมส่งเสริมสหกรณ์หนุนสหกรณ์ศูนย์ศิลปาชีพทอผ้าไหมแพรวาบ้านโพนกาฬสินธุ์ จำกัด ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์ และการตลาด พัฒนาระบบการบริหารจัดการสหกรณ์ ให้เป็นสหกรณ์ที่สร้างงาน สร้างอาชีพ สร้างรายได้ สามารถพัฒนาคุณภาพชีวิตสมาชิกให้มีความเป็นอยู่ที่ดีตามวิถีเศรษฐกิจพอเพียง รวมทั้งเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเพื่อการเรียนรู้วัฒนธรรมของชาวภูไท
ตามที่รัฐบาลได้มีนโยบายในการส่งเสริมผ้าไทย เพื่อให้เกิดความแพร่หลายและเป็นที่รู้จักของชาวไทยและชาวต่างชาติ ด้วยเอกลักษณ์ที่โดดเด่นของลวดลาย “แพรวากาฬสินธุ์” ผ้าไหมทอมือมรดกทางหัตถกรรมดั้งเดิมของชาวภูไท อำเภอคำม่วง จังหวัดกาฬสินธุ์ ที่มีความงดงามและความประณีตในการทอ จะมีลักษณะเด่นด้วยลวดลายและการทอด้วยการจกไหมหลากหลายสีเข้าด้วยกันทำให้เกิดสีสันและลวดลายรูปแบบต่าง ๆ อีกทั้งลวดลายที่ปรากฏบนผืนผ้าที่มีความเรียบเนียนเป็นเนื้อเดียวกันกับพื้นของผ้า การทอผ้าแพรวาจึงเป็นภูมิปัญญาชั้นสูงจนได้รับการยกย่องว่าเป็น “ราชินีแห่งผ้าไหม” โดยเฉพาะผ้าไหมแพรวาของชุมชนบ้านโพนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะกลุ่มและโดดเด่นจนกลายเป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของจังหวัดกาฬสินธุ์
สหกรณ์ศูนย์ศิลปาชีพทอผ้าไหมแพรวาบ้านโพนกาฬสินธุ์ จำกัด เป็นสหกรณ์ในพื้นที่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อยู่ในโครงการส่งเสริมการทอผ้าไหมแพรวาบ้านโพนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ครอบคลุมใน 4 อำเภอของจังหวัดกาฬสินธุ์ โดยสหกรณ์เป็นผู้ดูแลรวบรวมและจัดจำหน่าย สหกรณ์ได้จดทะเบียนเป็นประเภทสหกรณ์บริการ เมื่อวันที่ 13 มิถุนายน 2551 ปัจจุบันมีสมาชิก 197 คน สหกรณ์ฯ ดำเนินธุรกิจ 3 ด้าน ได้แก่ ธุรกิจจัดหาสินค้ามาจำหน่าย ธุรกิจการรวบรวมผลิตภัณฑ์ และธุรกิจแปรรูปผลิตภัณฑ์ สมาชิกมีรายได้เพิ่มขึ้นจากการขายข้าว อ้อย มันสำปะหลัง และการทอผ้าไหมแพรวา ปีละ 65,000 – 150,000 บาท/ครัวเรือน นอกจากนี้ สหกรณ์ได้เข้าร่วมโครงการส่งเสริมและพัฒนาสินค้าเกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น และจำหน่ายผลิตภัณฑ์ผ้าไหมแพรวาที่งานโอทอป งานกาชาดประจำจังหวัด และเพิ่มช่องทางการตลาดโดยขายผ่านช่องทางออนไลน์ โดยในปี 2567 ที่ผ่านมามียอดจำหน่ายถึง 733,269 บาท
นายวิศิษฐ์ ศรีสุวรรณ์ อธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์ เปิดเผยว่า สืบเนื่องจากพระบารมีของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่ได้ทอดพระเนตรเห็นความงามและคุณค่าแห่งศิลปะของลวดลายไหมที่ชาวภูไท บ้านโพน กาฬสินธุ์ ได้แต่งกายด้วยการห่มผ้าเบี่ยง หรือผ้าทอแบบสไบเฉียง มารอรับเสด็จ เมื่อครั้งเสด็จ ฯ ทรงเยี่ยมพสกนิกาชาวอำเภอคำม่วง ในปี พ.ศ. 2520 และได้ทรงโปรดให้มีการสนับสนุนและส่งเสริมจากโครงการศูนย์ศิลปาชีพพิเศษ ซึ่งผ้าแพรวาของชาวภูไทถักทอขึ้นเพื่อใช้เป็นผ้าสไบหรือผ้าคลุมไหล่ทับชุดพื้นเมือง และลวดลายที่ถูกถักทอด้วยมือบนผืนผ้าไหมจะมาจากชีวิตของชาวภูไท มีวิธีการผลิตที่สามารถค้นคว้าได้ในทางภูมิศาสตร์ จนกระทั่งได้รับมาตรฐาน GI
“กรมส่งเสริมสหกรณ์สนับสนุนงบประมาณเป็นเงินอุดหนุน เพื่อสนับสนุนการจัดจ้างเจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานในสหกรณ์ ช่วยทำให้สหกรณ์มีความสามารถในการจัดทำบัญชีและงบการเงินได้ รวมทั้งสนับสนุนงบประมาณในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ บรรจุภัณฑ์ และการตลาด รวมทั้งได้เข้าไปแนะนำ ส่งเสริมและพัฒนาระบบการบริหารจัดการสหกรณ์ ในการพัฒนาคุณภาพสินค้า การเพิ่มช่องทางการตลาดเพื่อให้มีปริมาณธุรกิจเพิ่มขึ้น รวมถึงการดำเนินโครงการตามแผนยกระดับสหกรณ์ตามการประยุกต์ใช้แนวพระราชดำริเป็นแนวการขับเคลื่อนเพื่อพัฒนาสหกรณ์อย่างยั่งยืน (บันได 7 ขั้น) นอกจากนี้ ได้ร่วมกับกรมพัฒนาชุมชน และกรมพัฒนาธุรกิจการค้าสนับสนุนช่องทางการตลาดผลิตภัณฑ์ของสหกรณ์ ซึ่งจะเห็นได้ว่าสหกรณ์ศูนย์ศิลปาชีพทอผ้าไหมแพรวาบ้านโพนกาฬสินธุ์ จำกัด แห่งนี้ เป็นสหกรณ์ที่สร้างงาน สร้างอาชีพ สร้างรายได้ พัฒนาคุณภาพชีวิตสมาชิกให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ตามวิถีแห่งหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริของในหลวงรัชกาลที่ 9 รวมทั้งยังเป็นแหล่งเรียนรู้วัฒนธรรมของชาวภูไท มีการสาธิตการผลิตผ้าไหมแพรวา และเปิดให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวอีกด้วย” นายวิศิษฐ์ กล่าว
