นายอนันต์ สุวรรณรัตน์ อธิบดีกรมการข้าว กล่าวว่า พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประจำปี 2560 ซึ่งเป็นพระราชพิธีโบราณที่สืบทอดกันมาช้านานเพื่อความเป็นสิริมงคล บำรุงขวัญและกำลังใจแก่เกษตรกรชาวไร่ชาวนา พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประกอบด้วย 2 พระราชพิธี ได้แก่ พระราชพิธีพืชมงคลซึ่งเป็นพิธีสงฆ์ ประกอบพิธีในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เป็นการทำขวัญเมล็ดพันธุ์พืชต่างๆ เพื่อให้ปลอดจากโรคและเจริญงอกงามสมบูรณ์ จากนั้นจึงเริ่มพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญในวันถัดมา ซึ่งเป็นพิธีพราหมณ์ เริ่มต้นด้วยการไถหว่านเมล็ดข้าว ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง อันเป็นการส่งสัญญาณการเข้าสู่ฤดูกาลทำนาและเพาะปลูกประจำปีแล้ว ซึ่งในปีนี้ตรงกับวันที่ 11-12พฤษภาคม
กรมการข้าวซึ่งเป็นหน่วยงานที่ดำเนินการปลูกข้าว ณ แปลงนาทดลองในโครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดาในฤดูนาปี 2559 ได้ขอพระราชทานพันธุ์ข้าวทรงปลูกพระราชทานทั้งข้าวนาสวนและข้าวไร่ จำนวน 11 พันธุ์ รวมน้ำหนักเมล็ดพันธุ์ข้าวทั้งสิ้น 2,865 กิโลกรัมเพื่อใช้ในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ และเตรียมเมล็ดข้าวเปลือกพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 จำนวน 100 กิโลกรัมบรรจุในกระบุงเพื่อใช้หว่าน ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง ส่วนที่เหลือบรรจุใส่ซองพลาสติกแจกจ่ายให้กับเกษตรกรและประชาชนทั่วไปเพื่อเป็นมิ่งขวัญ และสิริมงคลในการประกอบอาชีพทางการเกษตรตามประเพณีนิยมต่อไปประกอบด้วย
ข้าวนาสวน จำนวน 8 พันธุ์ ดังนี้
1) ขาวดอกมะลิ 105 จำนวน 387 กิโลกรัมเป็นข้าวเจ้าที่ทนแล้งได้ดีพอสมควร เมล็ดข้าวสารใส แกร่ง คุณภาพการสีดีคุณภาพการหุงต้มดี อ่อนนุ่ม มีกลิ่นหอมทนต่อสภาพดินเปรี้ยวและดินเค็ม
2) ปทุมธานี 1 จำนวน 387 กิโลกรัมเป็นข้าวเจ้าผลผลิตสูง คุณภาพเมล็ดคล้ายพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 ต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลและเพลี้ยกระโดดหลังขาวต้านทานโรคไหม้และโรคขอบใบแห้ง
3) สังข์หยดพัทลุง จำนวน 84 กิโลกรัมเป็นข้าวเจ้าที่มีเยื่อหุ้มเมล็ดสีแดง มีคุณค่าทางโภชนาการสูง
4) กข 41 จำนวน 549 กิโลกรัมเป็นข้าวเจ้าผลผลิตสูงเฉลี่ย 722 กิโลกรัมต่อไร่ค่อนข้างต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลและโรคไหม้คุณภาพเมล็ดทางกายภาพดีเป็นข้าวเจ้าเมล็ดยาวเรียวท้องไข่น้อย คุณภาพการสีดีสามารถสีเป็นข้าวสาร 100 เปอร์เซ็นต์ได้
5) กข57 จำนวน 524 กิโลกรัมเป็นข้าวเจ้าที่มีศักยภาพการให้ผลผลิตสูงถึง 1,169 กิโลกรัมต่อไร่
6) กข 61 จำนวน 309 กิโลกรัมเป็นข้าวเจ้าที่ค่อนข้างต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล เพลี้ยกระโดดหลังขาวและต้านทานโรคไหม้ เมล็ดยาวเรียว ท้องไข่น้อย คุณภาพการสีดีมาก สามารถผลิตข้าวสาร 100 เปอร์เซ็นต์
7) กข 6 จำนวน 240 กิโลกรัมเป็นข้าวเหนียวที่ให้ผลผลิตสูงและทนแล้งดีกว่าพันธุ์เหนียวสันป่าตอง คุณภาพการหุงต้มดี มีกลิ่นหอมต้านทานโรคใบจุดสีน้ำตาลคุณภาพการสีดี
8) ทับทิมชุมแพ เป็นพันธุ์ข้าวใหม่ล่าสุดที่ผ่านการพิจารณารับรองพันธุ์จากกรมการข้าว เมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม 2559 จำนวน 155 กิโลกรัมเป็นข้าวเจ้าเยื่อหุ้มเมล็ดสีแดงที่มีคุณภาพการหุงต้มรับประทานดี ข้าวกล้องหุงสุกนุ่ม มีรสชาติดี มีปริมาณสารต้านอนุมูลอิสระฟีโนลิกและฟลาโวนอยด์สูง และฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระสูง
ส่วนข้าวไร่ มีจำนวน 3 พันธุ์ ได้แก่
1) ดอกพะยอม จำนวน 57 กิโลกรัม เป็นข้าวเจ้าพันธุ์ที่ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมปลูกเป็นพืชแซมยางได้ดีต้านทานโรคไหม้ โรคใบจุดสีน้ำตาล และโรคใบขีดสีน้ำตาล
2) ซิวแม่จัน จำนวน 107 กิโลกรัม เป็นข้าวเหนียวที่ปลูกได้ทั้งสภาพไร่และสภาพนาลักษณะเมล็ดยาวเป็นที่นิยมของตลาดคุณภาพการสี และการหุงต้มดีต้านทานโรคไหม้ในสภาพธรรมชาติทนแล้งปานกลาง
3) ลืมผัว จำนวน 66 กิโลกรัมลักษณะเด่นคือเมื่อหุงสุกจะมีกลิ่นหอม ลักษณะสัมผัสแรกเคี้ยวจะกรุบ หนึบ ภายในนุ่มเหนียวคุณค่าทางโภชนาการสูง โดยเฉพาะสารต้านอนุมูลอิสระรวม ได้แก่ แอนโทไซยานิน และแกมมา โอไรซานอล กรดไขมันไม่อิ่มตัว เช่น โอเมกา3 โอเมกา6 และโอเมกา 9 วิตามิน เช่น วิตามิน อี ธาตุอาหาร เช่น เหล็ก แคลเซียม แมกกานีส.
